Author: admin

Dagiti Alikamen ti Templo

1 Nagpaaramidni Ari Solomon iti kuadrado nga altar a bronse: 30 a kadapan ken 15 a kadapan ti kangatona.

2 Nangaramid pay iti tangke a sinan-taaw a bronse a nagbukel. Pito ket kagudua a kadapan ti kaunegna, 15 a kadapan ti kalawana ken 45 a kadapan ti aglawlawna.

3 Iti aglikmut iti akinruar a ngarab ti tangke, adda dua a kaintar nga arkos a nagtinnuon. Sinan-toro a baka dagitoy nga arkos ket naisukogda iti tangke.

4 Naisaad ti tangke iti bukot dagiti 12 a sinan-toro a baka a nakasango iti ruar. Tallo ti nakasango iti amianan, tallo iti laud, tallo iti abagatan ken tallo iti daya.

5 Tallo a pulgada ti kapuskol ti tangke. Kasla ngarab ti kopa ti ngarab ti tangke, ket nagsalumpayak a kasla sabong. Aglaon ti tangke iti 15,000 a galon.

6 Nangaramiddamet iti sangapulo a palanggana. Lima ti maikabil iti akin-abagatan a paset ti Templo, ket lima iti akin-amianan. Mausarda a pangbuggoan kadagiti paset ti animal a daton a mapuoran. Pagbuggo dagiti papadi ti danum iti tangke.

7-8 Nangaramiddaiti sangapulo a kandelero a balitok a nasukog a kas iti sigud a pagtuladan. Nangaramidda pay iti sangapulo a lamisaan a naikabil iti kadakkelan a kuarto ti Templo. Lima a kandelero ken lima a lamisaan ti naikabil iti agsumbangir. Nangaramidda met iti 100 a malukong a balitok.

9 Nangaramidda iti akin-uneg a paraangan a pagyanan dagiti papadi ken maysa nga akinruar a paraangan. Nakalupkopan iti bronse dagiti rikep dagiti ruangan nga adda iti nagbaetan dagiti dua a paraangan.

10 Naikabil ti tangke iti asideg ti akin-abagatan a daya a suli ti Templo.

11-16 Nangaramid pay ni Huramabi kadagiti banga, pala ken malukong. Lineppasna amin nga alikamen nga inkarina ken ni Ari Solomon nga agpaay iti Templo:

Dua nga adigi

Dua a sinan-malukong a paratok dagiti adigi

Dagiti arkos a nalagalaga a kawar kadagiti paratok

Uppat a gasut a bronse a sinan-granada a naurnos iti dua nga intar iti likmut ti arkos ti tunggal paratok

Dagiti sangapuloa kariton,

Dagiti sangapulo a palanggana

Ti tangke a sinan-taaw

Dagiti 12 a sinan-toro a baka a nagbatayan ti tangke

Dagiti banga, pala ken tenedor

Inaramid ni Huramabi amin dagitoy nga alikamen.Inaramidna dagitoy iti napasileng a bronse kas imbilin ni Ari Solomon a maaramat iti Templo ni Yahweh.

17 Pinaaramid amin dagitoy ni Ari Solomon iti pagpandayan nga adda iti nagbaetan ti Succot ken Zaretan, iti Tanap ti Jordan.

18 Nakaad-adu ti naaramid ket awan ti makaammo no mano ti pakadagupan ti kadagsen ti bronse a nausar.

19 Nagpaaramid pay ni Ari Solomon kadagiti balitok nga alikamen ti Templo: ti altar, dagiti lamisaan a pakaisaadan dagiti tinapay a maidatag iti Dios;

20 dagiti kandelero ken dagiti pagsilawan a naaramid iti kasayaatan a balitok a mapasgedan iti sangoanan ti Kasantoan a Disso, kas naituding a maaramid;

21 dagiti arkos a sinan-sabong, dagiti pagsilawan ken dagiti sipit;

22 dagiti pagarsangan, dagiti malukong, dagiti alikamen a maaramat iti panagpuor iti insenso ken dagiti palanggana a pagkargaan kadagiti beggang. Naaramid amin dagitoy iti puro a balitok. Nakalupkopan iti balitok dagiti akinruar a ridaw ti Templo ken dagiti ridaw ti Kasantoan a Disso.

1 Idimalpas amin a trabaho iti Templo, impan ni Solomon dagiti amin nga indaton daydi amana a David ken ni Yahweh, iti pagidulinan iti Templo: dagiti alikamen a balitok, pirak ken dagiti dadduma nga alikamen.

Maipan ti Lakasa ti Tulag idiay Templo

2 Inummongni Ari Solomon dagiti panglakayen ti Israel, dagiti pangulo dagiti tribu ken dagiti kapuonan idiay Jerusalem tapno alaenda ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh nga adda iti Sion iti Siudad ni David.

3 Nagtitiponda amin iti Fiesta dagiti Abong-abong.

4 Idi naummong dagiti amin a panglakayen, innala dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag.

5 Babaen iti tulong dagiti Levita, binagkatda agraman ti nasagradoan a Tolda ken amin nga alikamenna ket impanda iti Templo.

6 Naguummong da Solomon ken dagiti amin nga Israelita iti sangoanan ti Lakasa ti Tulag. Nagidatonda iti adu a karnero ken baka—nakaad-adu ken saan a mabilang.

7 Kalpasanna, inserrek dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag iti akin-uneg a kuarto ti Templo, iti Kasantoan a Disso, iti baba dagiti payak dagiti kerubim.

8 Siuukrad dagiti payak dagiti kerubim ket linlinonganda ti lakasa ken dagiti assiwna.

9 Nakaat-atiddog dagiti assiw, isut’ gapuna a makita dagiti murdongda iti masungad a kuarto iti sangoanan ti akin-uneg a santuario. Ngem saan ida a makita iti ruar. Addada pay laeng sadiay kadagitoy nga aldaw.

10 Awankarga ti Lakasa ti Tulag malaksid kadagiti dua a tapi a bato nga inkabil ni Moises idi addada idiay Bantay Sinai, ti bantay a nakitulagan ni Yahweh kadagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.

Ti Dayag ni Yahweh

11-14 Kinonsagrardagiti amin a papadi nga adda sadiay ti bagbagida, uray ania a bunggoy ti nakaikamenganda. Siaarruat iti linen a pagan-anay dagiti musiko a Levita—da Asaf, Heman, ken Jedutun ken dagiti kameng ti kapuonanda. Nagtakderda iti asideg ti altar iti bangirna iti daya. Nakaiggemda kadagiti piangpiang ken arpa ket kaduada ti 120 a papadi nga agpuypuyot kadagiti trumpeta. Indaydayaw dagiti kumakanta ni Yahweh, a dinanggayan dagiti trumpeta, piangpiang ken dadduma nga instrumento. Inkantada:

“Madaydayaw tiApogapu ta naimbag

ket agnanayon ti ayatna.”

Pagammoan, napno ti Templo iti ulep nga agranraniag iti makapurar a dayag ni Yahweh. Saan a makapagtalinaed dagiti papadi iti balay ti Dios ket dida naituloy ti annongda iti panagdaydayaw.

Ti Bitla ni Solomon kadagiti Tattao

1 Kalpasanna, inkararag ni Solomon:

“Pinilim, OApo, ti agnaed iti ulep ken sipnget.

2 Ita, binangonko ti nadaeg a templo a pagtaengam iti agnanayon.”

3 Agtatakder sadiay dagiti amin nga Israelita. Simmango ti ari kadakuada ket dinawatna ti pamendision ti Dios kadakuada.

4 Kinunana,“Madaydayaw ngaApoa Dios ti Israel! Tinungpalna ti inkarina ken ni amak a David idi imbagana kenkuana,

5 ‘Manipud idi inruarko dagiti tattaok idiay Egipto, awan ti pinilik a siudad iti entero nga Israel a pakabangonanan ti templo a pagdaydayawan dagiti tattao kaniak. Awan met ti siasinoman a pinilik a mangidalan kadagiti tattaok nga Israelita.

6 Ngem ita, pinilik ti Jerusalem a lugar a pakadaydayawak; ken sika, David, a mangituray kadagiti tattaok.’”

7 Ket intuloy ni Solomon: “Pinanggep daydi amak a David ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan itiApoa Dios ti Israel.

8 Ngem kinuna tiApokenkuana, ‘Napintas ti tarigagaymo a mangipatakder iti templok

9 ngem saanto a sika ti mangbangon. Tinto mismo nga anakmo ti mangbangon iti templok.’

10 “Ita, tinungpalen tiApoti karina. Siak ti naisaad nga ari ti Israel a sukat ni amak a David ket binangonko ti templo a pagdaydayawan itiApoa Dios ti Israel.

11 Inkabilko iti Templo ti Lakasa ti Tulag a nakaidulinan dagiti tapi ti bato a nakailanadan ti katulagan tiApokadagiti Israelita.”

Ti Kararag ni Solomon

12 Iti imatang dagiti tattao, nagtakder ni Solomon iti sango ti altar sana ingngato dagiti imana a nagkararag. (

13 Nangaramid ni Solomon iti bronse a plataforma ket inkabilna iti tengnga ti paraangan. Kuadrado a walo a kadapan ken lima a kadapan ti kangatona. Immuli iti daytoy a plataforma, nagparintumeng iti disso a pakakitaan kenkuana ti amin ket ingngatona dagiti imana sadi langit.)

14 Inkararagna: “OApoa Dios ti Israel, awan ti Dios a kas kenka, sadi langit wenno ditoy daga. Napudnoka iti pannakitulagmo kadagiti tattaom ket ipakitam kadakuada ti panagayatmo no agbiagda a natulnog kenka iti amin a puso ken riknada.

15 Tinungpalmo ti inkarim ken ni amak a David; ita nga aldaw, tinungpalmo ti saom.

16 Ita,OApoa Dios ti Israel, dawatek a tungpalem met ti sabali a karim ken ni amak a David idi imbagam kenkuana nga addanto latta maysa kadagiti kaputotanna a dutokam nga ari a mangituray iti Israel no la ket ikagumaanda a tungpalen ti Linteg a kas iti panagtungpalna.

17 Ita ngarud, OApoa Dios ti Israel, matungpal koma amin nga inkarim ken ni David nga adipenmo.

18 “Ngempudno aya a mabalin ti Dios ti makipagnaed kadagiti tattao ditoy daga? Di pay umanay ti entero a langit a manglaon kenka; kasano a malaonnaka daytoy Templo a binangonko?

19 OApoa Diosko, adipennak. Timudem kadi ti kararagko ket patgam dagiti dawatko kenka.

20 Bantayamkadi daytoy a Templo iti aldaw ken rabii. Inkarim a ditoy ti pagdaydayawanmi kenka; ipangagnak ngarud no sumangoak iti daytoy a Templo ket agkararagak.

21 Denggem kadi dagiti kararagko ken dagiti kararag dagiti tattaom nga Israelita no sumangoda iti daytoy a lugar ket agkararagda. Iti langit a taengmo, ipangagnakami ket pakawanennakami.

22 “No maidarum ti maysa a tao a nakaaramid iti dakes iti padana a tao ket maidatag iti altarmo iti daytoy a Templo tapno agsapata nga awan basolna,

23 dumngegka, OApo, dita langit ket usigem dagiti adipenmo. Dusaem ti nakabasol a kas kaikarianna ket absueltoem ti awan basolna.

24 “No parmeken dagiti kabusor dagiti tattaom nga Israelita gapu ta nagbasolda kenka ngem agsublida met laeng kenka ket umayda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agdawat kenka iti pammakawan,

25 ipangagmo kad ida dita langit nga ayanmo. Pakawanem dagiti tattaom ket isublim ida iti daga nga intedmo kadakuada ken kadagiti kapuonanda.

26 “No saanmo nga yeg ti tudo gapu ta nagbasol kenka dagiti tattaom ngem agbabawida, sumangoda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agkararag kenka,

27 ipangagmo koma ida dita langit nga ayanmo, OApo, ket pakawanem dagiti basol dagiti adipenmo a tattao ti Israel. Isurom ida iti nasayaat ket yegmo ti tudo iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti tattaom a kukuada iti agnanayon.

28 “No adda bisin wenno angol iti pagilian, wenno madadael dagiti mula gapu iti dumardarang nga angin, wenno pangen dagiti dudon, wenno rauten dagiti kabusor dagiti tattaom, wenno dumteng kadakuada ti didigra wenno sakit,

29 ipangagmo koma dagiti kararagda. No adda siasinoman kadagiti tattaom nga Israelita ti sumango iti daytoy a Templo ket itayagna dagiti imana nga agkararag gapu iti naimpusoan a panagbabawina,

30 ipangagmo koma ti kararagna. Denggem ida dita langit a taengmo ket pakawanem ida. Sika laeng ti makaammo iti naguneg ti puso ti tao. Aramidem iti tunggal tao ti kas iti maikari iti aramidna,

31 tapno raemendaka dagiti tattaom ket agtulnogda a kanayon bayat ti panagnaedda iti daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi.

32 “No adda ganggannaet a saan nga Israelita iti adayo a daga a makadamag iti kinatan-ok ken kinabilegmo ken ti kinamadadaanmo nga agtignay, ket umay agkararag iti daytoy a Templo,

33 ipangagmo koma ti kararagna. Iti langit a pagnaedam, denggem ti kararagna ket ipangagmo ti dawatna tapno maammoandaka dagiti amin a tattao ditoy lubong ket agbutengda kenka a kas kadagiti tattaom nga Israelita. Ket maammoandanto a daytoy a Templo a binangonko ti lugar a pagdaydayawan kenka.

34 “No bilinem dagiti tattaom a gubatenda dagiti kabusorda ket agkararagda kenka iti sadinoman a yanda, a sisasango iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a Templo a binangonko nga agpaay kenka,

35 ipangagmo koma ti kararagda. Ipangagmo koma ida sadi langit ket pagballigiem ida.

36 “No agbasol dagiti tattaom kenka—ta awan ti tao a saan nga agbasol—ket gapu iti pungtotmo, bay-am a parmeken ida dagiti kabusorda a mangibalud kadakuada iti sabali a pagilian, uray no adayo dayta a pagilian,

37 ipangagmo koma dagiti kararag dagiti tattaom. No iti dayta a daga, agbabawida ken agkararagda kenka ket ipudnoda ti kinamanagbasolda ken ti kinadakesda, timudem, OApo, dagiti kararagda.

38 Iti dayta a daga, no napudno ken napasnek ti panagbabawida ken agkararagda a sumango iti daytoy a daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi, iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy Templo a binangonko nga agpaay kenka,

39 ipangagmo koma dagiti kararagda. Ipangagmo koma ida iti langit; kaasiam ida ket pakawanem amin a basol dagiti tattaom.

40 “Ita, O Diosko, kitaennakami ket ipangagmo dagiti kararag a nayebkas iti daytoy a lugar.

41 Tumakderka,OApoa Dios, alaem ti Lakasa ti Tulag, ti mangipakita iti pannakabalinmo, sumrekka iti Templo ket agyanka ditoy iti agnanayon. Bendisionam dagiti papadim iti amin nga aramidda ket sapay koma ta naragsak dagiti amin a tattaom gapu iti kinaimbagmo kadakuada.

42 OApoa Dios, dimo koma laksiden ti pinilim nga ari. Laglagipem ti ayat nga impaaymo ken ni David nga adipenmo.”

Ti Pannakaidaton ti Templo

1 Idinalpas ti panagkararag ni Solomon, adda apuy a bimmaba manipud langit ket pinuoranna a namimpinsan dagiti daton. Napno ti Templo iti makapurar a lawag a mangipakita iti kaadda ni Yahweh.

2 Gapu ta napno ti Templo iti makapurar a lawag, saan a makastrek dagiti papadi.

3 Nagpaklebdagiti Israelita idi makitada ti apuy a nagtinnag manipud langit ket napno ti Templo iti lawag. Nagdaydayawda iti Dios ken intan-okda gapu iti kinaimbagna ken ti agnanayon nga ayatna.

4 Kalpasanna, nagidatag ni Solomon ken dagiti amin a tattao kadagiti daton a mapuoran nga agpaay ken ni Yahweh.

5 Nangidaton ni Solomon iti 22,000 a baka ken 120,000 a karnero a daton a pakikappia. Ket indaton ni Solomon ken dagiti amin a tattao ti Templo.

6 Nagyan dagiti papadi kadagiti naituding a pagyananda. Sumangsango kadakuada dagiti Levita. Indaydayawda ni Yahweh babaen iti panagtokarda kadagiti instrumento nga inaramid ni Ari David ken panangkantada iti himno, “Agnanayon ti Ayatna!” a kas iti ar-aramidenda idi sibibiag pay ni David. Pinuyot dagiti papadi dagiti trumpeta bayat ti panagtakder dagiti tattao.

7 Indaton ni Solomon ti akintengnga a paset ti paraangan, ti lugar iti sango ti Templo. Sadiay ti nangidataganna kadagiti animal a sibubukel a daton a mapuoran, dagiti daton a makan ken dagiti taba dagiti animal a naidaton a pakikappia. Ngamin, bassit unay ti altar a bronse nga inaramidna ket dina malaon amin dagitoy a daton.

8 Pito nga aldaw a rinambakan ni Solomon ken dagiti amin nga Israelita ti Fiesta dagiti Abong-abong. Adu ti timmabuno a nakairamanan dagiti tattao nga agnaed iti adayo a lugar a kas iti Bessang ti Hamat iti amianan ken iti beddeng ti Egipto iti abagatan.

9 Pito nga aldawda a nagrarambak iti pannakaidaton ti altar ket pito nga aldawda met a nagrarambak iti fiesta. Iti maudi nga aldaw, naggigimongda a kas pangserrada iti parambak.

10 Iti maika-23 nga aldaw ti maikapito a bulan, pinagawid ni Solomon dagiti tattao. Naragsakan dagiti tattao kadagiti amin a bendision nga inted ni Yahweh kada David ken Solomon ken kadagiti tattaona nga Israelita.

Agparang manen ni Yahweh ken ni Solomon

11 Nasurot nga awan pagkuranganna ti amin a plano ni Ari Solomon iti Templo ken iti palasio. Kalpasan iti panangbangonna kadagitoy patakder,

12 nagparang ni Yahweh kenkuana iti maysa a rabii ket kinunana, “Nangngegko ti kararagmo ket awatek ti Templo a pakaidatagan kadagiti daton kaniak.

13 Tunggal diak pagtudoen wenno tunggal mangyegak kadagiti dudon a mangibus kadagiti apit wenno mangyegak iti didigra kadagiti tattaok

14 no agkararagda kaniak ken agbabawida ket tallikudanda ti dakes nga aramidda, ipangagko ida iti langit, pakawanek dagiti basbasolda ket parang-ayek manen ti dagada.

15 Aywanak daytoy a Templo ket sidadaanak a dumngeg kadagiti amin a kararag a maidatag ditoy.

16 Pinilik daytoy a Templo ket kinonsagrarko a kas pagdaydayawan kaniak iti agnanayon. Kanayonto nga aywanak ket salaknibak iti amin a tiempo.

17 No napudno ti panagserbim kaniak a kas ken ni amam a David, no tungpalem dagiti lintegko ket aramidem amin nga imbilinko kenka,

18 tungpalektodaydi inkarik kenkuana nga addanto latta kaputotanna a mangituray iti Israel.

19 Ngem no salungasingenyo, sika ken dagiti tattaom, dagiti linteg ken bilin nga intedko kadakayo, ket agdaydayawkayo kadagiti didiosen,

20 pagtalawenkayto iti daytoy a daga nga intedko kadakayo. Baybay-akto daytoy a Templo a kinonsagrarko a pagdaydayawanyo kaniak. Lalaisendakayto dagiti tattao iti amin a lugar ket agbalinkayto a nakakatkatawa kadagiti tattao.

21 “Masdaawto dagiti aglabas inton makitada a narba metten daytoy nakadadaeg a Templo ket saludsodendanto: ‘Apay ngata a kastoy ti inaramid tiApoiti daytoy a Templo ken iti daytoy a daga?’

22 Isungbatto dagiti tattao: ‘Gapu ta tinallikudanda tiApoa Diosda a nangiruar kadagidi kapuonanda idiay Egipto. Simmurotda kadagiti didiosen ket nagdaydayawda kadakuada. Daytoy ti gapuna nga indissuor tiApokadakuada daytoy a didigra.’”

Dagiti Gapuanan ni Solomon

1 Duapulo a tawen a binangon ni Solomon ti Templo ken ti palasiona.

2 Tinarimaanna met dagiti siudad nga inted ni Ari Hiram kenkuana sana pinagnaed dagiti Israelita sadiay.

3 Sinakupna ti Hamat-soba

4 ken sinarikedkedanna ti siudad ti Palmiraiti let-ang. Tinarimaanna amin a siudad ti Hamat a pagiduldulinan kadagiti abasto.

5 Tinarimaanna pay dagiti sumaganad: ti Akingngato a Bet-horon ken ti Akimbaba a Bet-horon (nasarikedkedan dagitoy a siudad a mabalin a mabalunetan dagiti ruanganda),

6 ti siudad ti Baalat, dagiti siudad a pagiduldulinanna kadagiti abasto ken dagiti siudad a yan dagiti kabalio ken lugluganna a pakigubat. Binangonna ti amin a kayatna a mabangon idiay Jerusalem, Libano ken iti entero a masakupanna a daga.

7-8 Tinagabu ni Solomon dagiti Heteo, Amorreo, Perezeo, Heveo ken Jebuseo—amin a kaputotan dagiti tattao ti Canaan a saan a napapatay idi sakupen dagiti Israelita ti daga. Pinagtrabahona ida iti inkapilitan ket agpapan ita tagabu pay laeng dagiti kaputotanda.

9 Awan ti Israelita a naaramat iti inkapilitan a panagtrabaho, ngem nagserbida a soldado, ofisiales ti armada, pangulo dagiti agsakay kadagiti lugan a pakigubat ken dagiti nagkabalio.

10 Adda 250 a tattao a mangimaton iti inkapilitan a panagtrabaho kadagiti nadumaduma a mabangbangon a patakder.

11 Innala ni Solomon ti asawana nga anak ti ari ti Egipto iti Siudad ni David, ket impanna iti balay a binangonna nga agpaay kenkuana. Kinunana, “Saan a rumbeng nga agnaed ti asawak iti palasio ni David nga ari ti Israel agsipud ta maibilang a nasantoan ti amin a lugar a nakaikabilan ti Lakasa ti Tulag.”

12 Nagpuor ni Solomon kadagiti daton ken ni Yahweh iti altar a binangonna iti sango ti Templo.

13 Nagidatagkadagiti daton a mapuoran kas mayannurot iti Linteg ni Moises a maipaay iti tunggal nasantoan nga aldaw: iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken dagiti tallo a fiesta iti tinawen—ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana, ti Fiesta ti Panagapit ken ti Fiesta dagiti Abong-abong.

14 Sinurotna dagiti alagaden nga intuyang daydi amana a David maipapan iti inaldaw a naituding a trabaho dagiti papadi ken dagiti Levita a tumulong kadakuada iti panagkanta iti himno ken iti panangannongda kadagiti trabahoda. Binunggo-bunggoyna met dagiti guardia ti Templo ket naituding dagiti inaldaw nga annongenda iti tunggal ruangan, kas mayannurot kadagiti bilin ni David a tao ti Dios.

15 Naipatungpal amin dagiti bilin ni David kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagiti pagiduldulinan kadagiti abasto ken dadduma pay a banag.

16 Iti daytoy a tiempo, nalpas dagiti amin a proyekto ni Solomon. Naan-anay a nasurot ti amin a trabaho manipud iti pannakaipasdek ti fondasion ti Templo ni Yahweh agingga iti pannakalpasna.

17 Kalpasanna, napan ni Solomon idiay Eziongeber ken Elat, dagiti pagsangladan iti igid ti Baybay ti Aqaba, iti daga ti Edom.

18 Inikkan ni Ari Hiram kadagiti barko nga ipanguloan dagiti bukodna nga ofisiales ken dagiti batido a marinero. Naglayagda a napan iti daga ti Ofir a kaduada dagiti ofisiales ni Solomon. Idi nagsublida, nangyawidda iti dandani 16 a tonelada a balitok nga intedda ken ni Solomon.

Ti Isasarungkar ti Reyna ti Seba

1 Nagdindinamagni Ari Solomon ket naammoan ti reyna ti Seba ti maipapan kenkuana. Ngarud, nagdaliasat a napan idiay Jerusalem tapno suotenna ti ari kadagiti agkakarikut a saludsod. Nangikuyog iti adu a tagabu agraman bunggoy ti kamelio a nagkarga kadagiti rekrekado, alahas ken adu a balitok. Idi addan iti sangoanan ni Solomon, sinaludsodna kenkuana ti amin a saludsod a mapanunotna.

2 Nasungbatan ni Solomon ti amin a saludsodna; awan ti narigat kenkuana nga ilawlawagna.

3 Napaneknekan ti reyna ti Seba ti kinasirib ni Solomon. Nakitana ti palasio nga inaramidna.

4 Nakitana dagiti taraon iti lamisaanna, dagiti pagnaedan dagiti ofisialesna, ti pannakaurnos dagiti agserserbi iti palasio ken dagiti unipormeda, ti pagan-anay dagiti adipen nga agserbi kenkuana kadagiti padaya ken dagiti daton a mapuoran nga idatdatagnaiti Templo. Masmasdaaw a nakakita amin kadagitoy ket kasta unay ti panagdayawna.

5 Kinunana iti ari, “Pudno ti nadamagko iti pagiliak maipapan kenkaken iti kinasiribmo!

6 Ngem narigatko a patien agingga nga immayak ket mismo a napaneknekak. Ngem kurang pay a kaguduana ti nadamagko. Masirsiribka nga adayo ngem ti ibagbaga dagiti tattao.

7 Nagasat dagiti agserserbi kenka. Kanayon nga addada iti imatangmo, ket mangngeganda dagiti nainsiriban a saom!

8 Madaydayaw koma tiApoa Diosmo! Impakitana a maragsakan kenka babaen iti panangisaadna kenka nga ari nga agturay iti naganna. Gapu ta ay-ayatenna dagiti tattaona nga Israelita ket kayatna a mataginayonda, insaadnaka nga arida tapno pagtalinaedem ti linteg ken hustisia.”

9 Indatagna dagiti intugotna a sagut nga agpaay ken ni Ari Solomon: dandani lima a tonelada a balitok ken nakaad-adu a rekrekado ken alahas. Awan pay ti umartap iti kasayaat dagiti rekado a naited ken ni Solomon a kas iti inted kenkuana ti reyna ti Seba.

(

10 Nangyeg pay dagiti tattao ni Ari Hiram ken dagiti tattao ni Ari Solomon a nangyawid idi iti balitok manipud Ofir kadagiti kayo nga algum ken al-alahas.

11 Inaramat ni Solomon dagiti kayo iti panangaramidna kadagiti agdan ti Templo ken iti palasiona, kasta met kadagiti arpa ken lira para kadagiti musiko. Awan pay ti kasta a kita ti nasarakan iti daga ti Juda.)

12 Inted ni Ari Solomon ti amin a kiniddaw ti reyna ti Seba, malaksid laeng kadagiti intedna a sukat dagiti insagutna. Kalpasanna, nagsubli ti reyna ken dagiti kakaduana iti daga ti Seba.

Ti Kinabaknang ni Solomon

13 Tinawen nga umawat ni Ari Solomon iti nasurok a 25 a tonelada a balitok,

14 malaksid la dagiti buis dagiti agtagtagilako ken komersiante. Mangmangted met iti pirak ken balitok dagiti ari ti Arabia ken dagiti gobernador dagiti distrito a pagnaedan dagiti Israelita.

15 Nangaramid ni Solomon iti 200 a dadakkel a kalasag a nakalupkopan iti dandani 15 a libra a napitpit a balitok,

16 ken 300 a babassit a kalasag a nakalupkopan iti dandani walo a libra a napitpit a balitok. Pinaikabilna amin ida iti Salas ti Bakir ti Libano.

17 Nagpaaramid pay ti ari iti dakkel a trono. Adda pasetna a nakalupkopan iti marfil ket puro a balitok ti naikalupkop iti dadduma a pasetna.

18 Adda innem a pangal a mapan iti trono ket adda pagbatayan a nakalupkopan iti balitok iti sango ti trono. Adda pagsadagan ti ima ti trono ket adda sinan-leon a nakatakder iti tunggal sikigan.

19 Adda sangapulo ket dua a sinan-leon kadagiti pangal, dua iti agsipungto iti tunggal pangal. Awan pay trono a kastoy iti uray ania a pagarian.

20 Balitok amin a baso ni Solomon. Puro a balitok met dagiti amin nga alikamen iti Salas ti Bakir ti Libano. Awan ti pateg ti pirak idi tiempo ni Solomon.

21 Adu ti barko ni Solomon nga agbibiahe iti sabali a pagilian a makikuykuyog iti bunggoy ti barko ni Ari Hiram. Tunggal tallo a tawen, agsubli dagiti barko ket agisangpetda iti balitok, pirak, marfil, bakes ken burangen.

22 Awanen ti sabali nga ari a nabakbaknang ken masirsirib ngem ni Ari Solomon.

23 Makiumanda amin kenkuana tapno maammoanda ti kinasirib nga inted ti Dios kenkuana.

24 Mangyeg ti tunggal maysa iti sagutna ken ni Solomon—alikamen a naaramid iti pirak ken balitok, kawes, armas, rekrekado, kabalio ken mulo. Tinawen a kasta ti maaramid.

25 Nagpaaramidpay ni Ari Solomon iti 4,000 a pagyanan dagiti luganna a pakigubat ken kabalio. Adda 12,000 a kabalio a pagsakayan dagiti soldado. Adda dagiti kabalio nga impuestona idiay Jerusalem ket impanna dagiti dadduma kadagiti nadumaduma a siudad.

26 Isuti mangituray kadagiti amin nga ari iti sakupna manipud Karayan Eufrates agingga iti Filistia ken ti beddeng ti Egipto.

27 Bayat ti panagturayna, adu ti pirak idiay Jerusalem a kas iti kaadu ti bato. Adu met ti sedro a kas iti ordinario a sikamoro iti arisadsad dagiti turod ti Juda.

28 Naggatangni Solomon kadagiti kabalio idiay Musriken iti dadduma a pagilian.

Ti Pakagupgupan ti Panagturay ni Solomon

29 Nailanad itiPakasaritaan ni Profeta Natanti dadduma a pakasaritaan ni Solomon manipud panangrugina agingga iti kamaudianna. Nailanad pay itiPadto ni Ahija a taga-Siloken itiParmata ni Profeta Iddo,a nakailanadan met ti panagturay ni Jeroboam nga ari ti Israel.

30 Uppat a pulo a tawen a nagnaed idiay Jerusalem iti panangiturayna iti Israel.

31 Idi matay, naitabon iti Siudad ni David ket ni Rehoboam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Umalsa dagiti Tribu ti Amianan

1 Napan ni Rehoboam idiay Sikem a naguummongan dagiti tattao iti Akin-amianan nga Israel a mangisaad kenkuana nga ari.

2 Idi madamag daytoy ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagawid iti Israel. Adda idi ni Jeroboam idiay Egipto ta nagkamang sadiay idi panggep ni Ari Solomon a patayen.

3 Pinaayaban dagiti tattao kadagiti tribu iti amianan ni Jeroboam ket nagkukuyogda a napan ken ni Ari Rehoboam. Kinunada iti ari,

4 “Nadagsen dagiti impaawit kadakami daydi amam. No palag-anem dagitoy nga awit ket panam-ayem bassit ti biagmi, napudnokaminto nga agserbi kenka.”

5 Insungbat ni Rehoboam, “Ikkandak iti tallo nga aldaw a mangadal iti daytoy ket kalpasanna, agsublikayto.” Pimmanaw ngarud dagiti tattao.

6 Nakiuman ni Ari Rehoboam kadagiti panglakayen a nagserbi idi a kas mammagbaga ken ni amana a Solomon. “Ania ti ibalakadyo nga isungbatko kadagitoy a tattao?” sinaludsodna.

7 Kinunada kenkuana, “No naasika kadagitoy a tattao ket ay-ayoem ida babaen iti nasayaat a saom kadakuada, kanayonto a napudnoda nga agserbi kenka.”

8 Ngem dina impangag ti balakad dagiti panglakayen. Nakiuman ketdi kadagiti agtutubo a kinaubinganna nga agserserbi itan a mammagbaga kenkuana.

9 “Ania ti ibalakadyo nga aramidek?” sinaludsodna. “Ania ti ibagak kadagiti tattao nga agdawat a palag-anak ida?”

10 Insungbatda, “Kastoy ti ibagam kadakuada: ‘Napuspuskol ti kikitko ngem ti siket daydi amak!

11 No nadagsen dagiti impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!’”

12 Kalpasan ti tallo nga aldaw, nagsubli ni Jeroboam ken dagiti amin a tattao ken ni Rehoboam a kas imbagana kadakuada.

13 Saan nga impangag ti ari ti balakad dagiti panglakayen ket nagubsang ti panagsaona kadagiti tattao,

14 kas imbalakad dagiti agtutubo kenkuana: “No nadagsen dagidi impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!”

15 Pagayatan ni Yahweh a Dios a saan nga ipangag ni Rehoboam dagiti tattao tapno matungpal ti karina ken ni Jeroboam nga imbagana ken ni profeta Ahija.

16 Idimabigbig dagiti tattao a saan nga ipangag ida ti ari, inriawda, “Marpuog koma ni David ken ti familiana! Adda kadin naipaayda a pagimbagantayo? Agawidtayon, tattao ti Israel! Bay-antayo ni Rehoboam a makaammo iti bagina!”

Ngarud, immalsa amin dagiti Israelita.

17 Dagiti laeng tattao nga agnaed iti sakup ti Juda ti natda nga iturayan ni Rehoboam.

18 Kalpasanna, imbaon ni Ari Rehoboam ni Adoniram, ti kapatas ti inkapilitan a panagtrabaho, a mapan kadagiti Israelita ngem binatobatoda agingga a natay. Gapu iti daytoy, dinagdagus ni Rehoboam nga innala ti luganna a pakigubat ket napan nagkamang idiay Jerusalem.

19 Manipud idin, kanayonen a busoren dagiti tattao iti akin-amianan a pagarian ti Israel ti panagturay dagiti kaputotan ni David.

Ti Padto ni Semaias

1 Idi sumangpet ni Ari Rehoboam idiay Jerusalem, inummongna ti 180,000 a napili a mannakigubat manipud kadagiti tribu ti Benjamin ken Juda. Panggepna ti makigubat tapno maisubli ti panangiturayna kadagiti tribu ti amianan nga Israel.

2 Ngem imbaon ni Yahweh ni profeta Semaias

3 tapno ipakaammona ken ni Ari Rehoboam ken kadagiti amin a tattao kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin daytoy a mensahe:

4 “Diyo rauten dagiti padayo nga Israelita. Agawidkay aminen ta pagayatak ti napasamak.” Tinungpalda ti bilin ni Yahweh ket dida napan ginubat ni Jeroboam.

Sarikedkedan ni Rehoboam dagiti Siudad

5 Nagtalinaed ni Rehoboam idiay Jerusalem ket pinasarikedkedanna dagitoy a siudad ti Juda ken Benjamin:

6 Betlehem, Etam, Tekoa,

7 Bet-zur, Soco, Adullam,

8 Gat, Maresa, Zif,

9 Adoraim, Lakis, Azeka,

10 Zora, Aijalon ken Hebron.

11 Pinalagdana dagiti sarikedked ket nangdutok iti pangulo dagiti mannakigubat iti tunggal siudad sa nangikabil kadagiti abasto a taraon, lana ti olibo ken arak,

12 agraman dagiti kalasag ken gayang. Kastoy ti inaramidna a namagtalinaed iti Juda ken Benjamin iti babaen ti turayna.

Mapan Agnaed dagiti Papadi ken Levita idiay Juda

13 Pimmanaw dagiti papadi ken Levita iti amin a sakup ti Israel, ket napanda nagkamang ken ni Rehoboam idiay Juda.

14 Binaybay-an dagiti Levita dagiti pagpastoranda ken dagiti dadduma a dagdagada ket napanda nagnaed idiay Juda ken Jerusalem, gapu ta saan a pinalubosan ida ni Jeroboam nga ari ti Israel ken dagiti simmukat kenkuana nga agserbi a kas papadi ni Yahweh.

15 Nangdutokni Jeroboam kadagiti bukodna a papadi nga agserbi kadagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano ken agdaydayaw kadagiti sinan-kalding ken sinan-baka a pinasukogna.

16 Simmurot met kadakuada dagiti tattao iti amin a tribu ti Israel a napudno nga agserbi ken ni Yahweh a Dios ti Israel. Dimtengda idiay Jerusalem tapno makaidatagda kadagiti daton a mapuoran nga agpaay ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda.

17 Daytoy ti nangpapigsa iti pagarian ti Juda ket tallo a tawen a tinarabayda ni Rehoboam nga anak ni Solomon. Nagbiagda a kas iti panagbiagda idi panawen da Ari David ken Ari Solomon.

Ti Familia ni Rehoboam

18 Inasawa ni Rehoboam ni Mahalat nga anak ni Jerimot nga anak ni David. Ni Abigail ti inana nga anak ni Eliab ken apoko ni Jesse.

19 Tallo ti annakda a lallaki: da Jeus, Semarias ken Zaham.

20 Iti saan a mabayag, inasawa ni Rehoboam ni Maaca nga anak ni Absalom ket uppat ti annakda: da Abias, Attai, Ziza ken Selomit.

21 Sangapulo ket walo amin dagiti assawa ni Rehoboam ken 60 pay ti kamalalana. Duapulo ket walo dagiti lallaki nga annakna ken 60 dagiti babbai. Ngem kadagiti amin nga assawana, ni Maaca ti impatpategna unay

22 ngem ni Abias ti impangpangrunana kadagiti annakna ket isu ti pinilina a sumukatto kenkuana nga ari.

23 Impakitana ti kinasiribna idi inikkanna iti annongen dagiti lallaki nga annakna sana inwaras ida kadagiti nasarikedkedan a siudad iti entero a Juda ken Benjamin. Nabuslon ti intedna a kasapulanda ket imbirokanna ida iti adu nga assawa.

Rauten dagiti Taga-Egipto ti Juda

1 Idi natalgeden ti panagari ni Rehoboam, tinallikudanna agraman dagiti amin a tattaona ti Linteg ni Yahweh.

2 Iti maikalima a tawen a panagturayna, rinaut ni Sisak nga ari ti Egipto ti Jerusalem kas dusada iti inaramidda.

3 Buklen ti armada ni Sisak ti 1,200 a lugan a pakigubat, 60,000 a nagkabalio ken di mabilbilang a mannakigubat agraman dagiti Libiano, Sukio ken Etiopiano.

4 Sinakup ni Sisak dagiti nasarikedkedan a siudad ti Juda ket dimmanon agingga idiay Jerusalem.

5 Gapu iti butengda ken ni Sisak, naguummong da Ari Rehoboam ken dagiti papangulo ti Juda idiay Jerusalem. Napan ni profeta Semaias kadakuada ket imbagana, “Kastoy ti kuna tiApokadakayo: ‘Binaybay-andak; ita, baybay-ankayo met ket yawatkayo iti pannakabalin ni Sisak.’”

6 Inannugot ti ari ken dagiti papangulo a nagbasolda ket kinunada, “Nalinteg ti pangngeddeng tiApo.”

7 Iti pannakakita ni Yahweh a nagpakumbabada, kinunana manen ken ni Semaias, “Gapu ta annugotenda ti basolda, saanko a pukawen ida. Ngem inton rumaut ni Sisak, agpakarigatdanto a makalasat ket dinto marikna unay ti Jerusalem ti naan-anay a panagdissuor ti pungtotko.

8 Nupay kasta, parmekento ni Sisak ida ket maawatandanto ti pagdumaan ti panagserbi kaniak ken ti panagserbi kadagiti ari kadagiti sabali a daga.”

9 Dimtengni Ari Sisak iti Jerusalem ket innalana dagiti gameng ti Templo ken ti palasio. Innalana amin, agraman dagiti balitok a kalasag nga inaramid ni Ari Solomon.

10 Nagaramid ni Rehoboam kadagiti kalasag a bronse a kasukat dagiti naitalaw a kalasag. Intalekna dagitoy kadagiti ofisiales a mangimaton iti pannakaguardia dagiti ruangan ti palasio.

11 Tunggal sumrek ni Rehoboam iti Templo, awiten dagiti guardia dagiti kalasag sadanto met la isubli iti kuarto dagiti guardia.

12 Gapu ta nagpakumbaba ni Rehoboam, saan unay a nagpungtot ni Yahweh kenkuana. Saanna a dinadael a naminpinsan ket simmayaat ti kasasaad ti Juda.

Ti Pakagupgupan ti Panagturay ni Rehoboam

13 Nagturay ni Rehoboam idiay Jerusalem ket bimmileg ti pannakabalinna nga ari. Agtawen iti 41 idi agari ket nagturay iti 17 a tawen idiay Jerusalem, ti siudad a pinili ni Yahweh kadagiti amin a sakup ti Israel a kas lugar a pagdaydayawan kenkuana. Ni Naama a taga-Ammon ti ina ni Rehoboam.

14 Dakes ti inar-aramidna ta dina inkagumaan a biroken ti pagayatan ni Yahweh.

15 Nailanad itiPakasaritaan ni Profeta Semaiasken itiPakasaritaan ni Profeta Iddodagiti gapuanan ni Rehoboam manipud rugi agingga iti maudi ken ti pakasaritaan ti kapuonanna. Kanayon idi nga agginnubat da Rehoboam ken Jeroboam.

16 Natay ni Rehoboam ket naitabon iti tanem dagiti ari iti Siudad ni David. Ni anakna nga Abias ti simmukat kenkuana nga ari.

Ti Panaggubat da Abias ken Jeroboam

1 Iti maika-18 a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam iti Israel, nangrugi met a nagari ni Abias idiay Juda.

2 Tallo a tawen ni Abias a nagturay idiay Jerusalem. Ni Micaias nga anak ni Uriel a taga-siudad ti Gabaa ti inana.

Rimsua ti panaggubat da Abias ken Jeroboam.

3 Nangbuangay ni Abias iti maysa nga armada a buklen ti 400,000 a mannakigubat ket sinaranget met ti armada ni Jeroboam a buklen ti 800,000 a mannakigubat.

4 Nagranget dagiti dua nga armada iti katurturodan ti Efraim. Simmang-at ni Ari Abias iti Bantay Zemaraim ket impukkawna daytoy ken ni Jeroboam ken kadagiti Israelita: “Denggendak!

5 Diyo kadi ammo a nakitulag tiApoa Dios ti Israel ken ni David? Inkarina nga agturayto iti agnanayon dagiti kaputotan ni David iti Israel. Saan a masalungasing daytoy a katulagan.

6 Ngem kaskasdi nga immalsa ni Jeroboam nga anak ni Nebat; binusorna ni Solomon, ti arina.

7 Iti saan a mabayag, nangummong iti maysa a bunggoy dagiti barrairong a lallaki ket impapilitda ti kayatda ken ni Rehoboam nga anak ni Solomon. Ubing pay unay ni Rehoboam nga awan ti padpadasna ket dina mabalin a suppiaten ida.

8 Ita, panggepyo a busoren ti turay nga inted tiApokadagiti kaputotan ni David. Dakkel ti armadayo ket adda kadakayo dagiti balitok a sinan-baka nga inaramid ni Jeroboam nga agpaay a didiosenyo.

9 Pinapanawyo dagiti papadi tiApo, isuda a kaputotan ni Aaron; kasta met ti inaramidyo kadagiti Levita. Nangdutokkayo kadagiti bukodyo a papadi. Apay a tinuladyo ti ar-aramiden dagiti sabali a nasion? Ita, no la ketdi adda baka wenno pito a karnero ti maysa a tao, mabalinnan ti pakonsagrar a padi nga agserbi kadagiti didiosenyo!

10 “Ngem agserserbikami pay laeng itiApoa Diosmi ket dikami simmina kenkuana. Aramiden dagiti papadi a nagtaud iti kaputotan ni Aaron dagiti annongenda ket tulongan ida dagiti Levita.

11 Binigat ken rinabii nga agidatagda kenkuana iti insenso ken animal a mapuoran a sibubukel. Idatagda dagiti datonda a tinapay iti maysa a lamisaan a nadalus iti imatang ti linteg ket rinabii a pasgedanda dagiti pagsilawan kadagiti balitok a kandelero. Aramidenmi dagiti imbilin tiApongem binaybay-anyo tiApo.

12 Ti Dios a mismo ti pangulomi ket adda ditoy dagiti papadina a sisasagana a mangpuyot kadagiti trumpetada a mangipakaammo iti pananggubatmi kadakayo. Tattao ti Israel, diyo gubaten tiApoa Dios dagidi kapuonanyo! Saankayo nga agballigi!”

13 Kabayatanna, nangibaon ni Jeroboam iti sumagmamano a soldadona a mangdarup iti armada ti Juda iti likud ket dagiti dadduma sarangtenda ida iti sangon-sango.

14 Inwaras dagiti taga-Juda ti panagkitada ket natakkuatanda a nalikmutda. Nagpatulongda ken ni Yahweh ket pinuyot dagiti papadi dagiti trumpeta.

15 Nagriaw iti napigsa dagiti taga-Juda ket babaen iti panangipangulo kadakuada ni Abias, dimmarupda; pinarmek ti Dios ni Jeroboam ken ti armada ti Israel.

16 Intarayan dagiti Israelita dagiti tattao ti Juda; binay-an ti Dios a parmeken ida dagiti taga-Juda.

17 Pinarmek ni Abias ken ti armadana dagiti Israelita agingga a nawarawarada. Natay ti 500,000 a kalaingan a mannakigubat ti Israel.

18 Gapu ta nagtalek dagiti tattao ti Juda ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda, nagballigida iti pannakigubatda iti Israel.

19 Intuloy ni Abias ti panangsunsonna iti armada ni Jeroboam ket sinakupna ti sumagmamano kadagiti siudadna: Betel, Jesana ken Efron, agraman dagiti barrio iti asideg ti tunggal siudad.

20 Saan a napasubli ni Jeroboam ti turayna bayat ti panagturay ni Abias. Kamaudianna, dinissoan ni Yahweh ket natay.

21 Ngem bimmilbileg ti turay ni Abias. Sangapulo ket uppat dagiti assawana; 22 dagiti lallaki nga annakna, 16 dagiti babbai.

22 Nailanad itiPakasaritaan ni Profeta Iddoti dadduma a pakasaritaan ni Abias, agraman dagiti insaona ken dagiti inaramidna.