Author: admin

Ni Joas nga Ari ti Juda

1 Pito ti tawen ni Joas idi agari iti Juda, ket 40 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Zibia a taga-siudad ti Beerseba ti inana.

2 Kabayatan ti panagbiag ni Jehoyada a padi, nalinteg ti inar-aramid ni Joas iti imatang ni Yahweh.

3 Ni Jehoyada ti nangpili iti dua nga assawa ni Joas. Naparaburanda kadagiti annak a lallaki ken babbai.

4 Iti saan a nabayag kalpasan ti pannakaisaad ni Joas nga ari, napanunotna a tarimaanen ti Templo.

5 Binilinna dagiti papadi ken Levita a mapanda kadagiti siudad ti Juda tapno agur-orda iti umdas a kuarta a masapul iti tinawen a pannakatarimaan ti Templo. Ngem saan nga inaramid a dagus dagiti Levita ti imbagana.

6 Itikasta, inayabanna ni Jehoyada a panguloda ket sinaludsodna, “Apay a dimo kitaen a mapan dagiti Levita idiay Juda ken Jerusalem tapno singirenda ti buis nga agpaay iti Tolda ti Dios? Kasapulan a makolekta daytoy ta kasta ti bilin ni Moises nga adipen tiApo.”

(

7 Dagiti pasurot ni Atalia, dayta dakes a babai,ti nangdadael iti Templo, ket adu kadagiti nasagradoan nga alikamen ti inaramatda iti panagdaydayaw ken ni didiosen a Baal.)

8 Binilin ti ari dagiti Levita nga agaramidda iti kahon a pakaikabilan dagiti maur-or ket ikabilda iti ruangan ti Templo.

9 Pinaiwaragawagda iti entero a Jerusalem ken Juda nga yeg ti tunggal maysa ti buisna ken ni Yahweh, ti buis nga immuna a siningir ni Moises nga adipen ti Dios idi addada idiay let-ang.

10 Naragsakan dagiti tattao ken dagiti panguloda, ket inyegda dagiti buisda ket napno ti kahon a nangikabilanda.

11 Inaldaw nga ipan dagiti Levita ti kahon iti ofisial ti ari a para-aywan iti kahon. Tunggal mapno ti kahon, umay ti sekretario ti ari ken ti pannakabagi ti Nangato a Padi ket alaenda ti kuarta. Kalpasanna, isublida ti kahon iti lugarna. Ket adu a kuarta ti nakolektada.

12 Ti ari ken ni Jehoyada ti mangted iti kuarta kadagiti mangimaton iti pannakatarimaan ti Templo. Nangtangdanda kadagiti kantero, karpintero ken mammanday a mangtarimaan iti Templo.

13 Impasnek dagiti trabahador ti nagtrabaho, ket binangonda manen ti Templo kas iti sigud a kasasaad ken kalagdana.

14 Idi natarimaanen ti Templo, naited iti ari ken ni Jehoyada dagiti saan a nausar a balitok ken pirak. Naaramid dagitoy a malukong ken dadduma nga alikamen iti Templo.

Saan a Matungpal dagiti Reforma nga Intuyang ni Jehoyada

Kabayatan ti panagbiag ni Jehoyada, nagtuloy latta ti kadawyan a pannakaidatag dagiti daton a mapuoran iti Templo.

15 Lakay unayen idi matay; nadanonna ti 130 a tawen.

16 Intabonda iti pakaitantaneman dagiti ari iti Siudad ni David, kas panangbigbigda iti panagserbina kadagiti Israelita, iti Dios ken iti Templo.

17 Ngem kalpasan ti ipapatay ni Jehoyada, inuyotan dagiti papangulo ti Juda ni Ari Joas nga ipangagna ida.

18 Insardeng dagiti tattao ti panagdaydayawda iti Templo ni Yahweh, ti Dios dagidi kapuonanda ket nagdaydayawda kadagiti imahen ken simbolo ni Asera a diosa. Gapu iti aramidda, nakapungtot ni Yahweh ket dinusana ti Juda ken Jerusalem.

19 Nangibaon kadagiti profeta a mangballaag kadakuada tapno agsublida kenkuana ngem saan nga impangag ida dagiti tattao.

20 Kalpasanna,bimmaba ti espiritu ti Dios ken ni Zacarias nga anak ni Jehoyada a padi. Nagtakder ni Zacarias iti lugar a makita dagiti tattao ket impukkawna: “Salsaludsoden tiApoa Dios no apay a sinukiryo dagiti bilinna ket yegyo ti didigra kadagiti bagbagiyo! Binaybay-anyo tiApoisut’ gapuna a binaybay-annakayo met!”

21 Ngem nagmaymaysa dagiti tattao a mangpapatay ken ni Zacarias. Nakiraman ni Ari Joas iti planoda ket binilinna ida a mangbato ken ni Zacarias iti paraangan ti Templo.

22 Saan a pinampanunot ti ari ti napasnek a panagserbi kenkuana ni Jehoyada nga ama ni Zacarias; pinapapatayna ketdi ni Zacarias. Idi agbugbugsot ni Zacarias, kinunana, “Makita koma tiApoti ar-aramidem ket balsennaka!”

Ti Panaggibus ti Panagturay ni Joas

23 Idi aggibus ti tawen, rinaut ti armada ti Siria ti Juda ken Jerusalem, pinapatayda amin dagiti pangulo ket adu ti sinamsamda nga inyawid idiay Damasco.

24 Bassit ti armada ti Siria ngem impalubos ni Yahweh a parmekenda ti armada ti Juda a dakdakkel nga adayo ngem isuda. Binaybay-an ngamin dagiti tattao ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda. Kastoy ti pannakadusa ni Ari Joas.

25 Nasaem ti pannakasugatna ket idi pimmanaw dagiti kabusor, dua kadagiti ofisialesna ti nagtulag a mangpapatay kenkuana. Pinatayda ni Ari Joas iti iddana tapno maibales ti pannakapapatay ti anakni Jehoyada a padi. Naitabon iti Siudad ni David, ngem saan nga iti pakaitantaneman dagiti ari. (

26 Ni Zabad nga anak ni Simat nga Ammonita ken ni Josabad nga anak ni Simrit a Moabita dagiti nangisikat kenkuana.)

27 Nailanad itiKomentario iti Libro dagiti Ariti pakasaritaan dagiti annakna, dagiti padto a maibusor kenkuana ken ti panangtarimaanna iti Templo. Ni Amazias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Amazias nga Ari ti Juda

1 Agtawen ni Amazias iti 25 idi maisaad nga ari ket 29 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Jehoadden a taga-Jerusalem ti inana.

2 Napintas dagiti aramidna iti imatang ni Yahweh nupay saan a napasnek iti daytoy.

3 Apaman a napabileg ni Amazias ti panagturayna, pinatayna dagiti ofisiales a nangpapatay ken ni amana.

4 Nupaykasta, saanna a pinapatay dagiti annakda. Tinungpalna ti bilin ni Yahweh iti Linteg ni Moises: “Saan a mapapatay dagiti nagannak gapu kadagiti dakes nga aramid dagiti annakda ket saan met a mapapatay dagiti annak gapu kadagiti dakes nga aramid dagiti nagannak. Mapapatay laeng ti maysa a tao gapu iti basol nga inaramidna.”

Gubaten ni Amazias dagiti Edomita

5 Binunggo-bunggoy ni Amazias dagiti amin a lallaki iti tribu ti Juda ken iti tribu ti Benjamin iti nadumaduma a grupo dagiti mannakigubat, segun ti kapuonan a nagtaudanda. Nangdutok kadagiti ofisiales a mangipangulo kadagiti bunggoy a sagsangaribu ken sagsangagasut. Mairaman dagiti amin a lallaki nga agtawen iti 20 wenno nasursurok pay; agdagupda iti 300,000. Napilida a soldado a sisasagana a makigubat ken nalaing nga agaramat iti pika ken kalasag.

6 Nangtangdan pay iti 100,000 a mannakigubat nga Israelita; uppat a tonelada a pirak ti intangdanna kadakuada.

7 Ngem adda profeta a napan iti ari ket kinunana kenkuana, “Dimo itugot dagitoy soldado nga Israelita. Awan tiApokadagitoy a lallaki a naggapu iti Akin-amianan a Pagarian.

8 Mabalin nga ipagarupmo a pabilgendakaiti gubat ngem ipalubos ti Dios a parmekendaka dagiti kabusormo gapu ta adda pannakabalinna a mangted iti balligi wenno pannakaparmek.”

9 Sinaludsod ni Amazias iti profeta, “Ngem kasano ngaruden dagiti pirak nga intangdanko kadakuada?”

Insungbat ti profeta, “Ad-adu pay ti maited ti Dios kenka ngem iti dayta!”

10 Ngarud, pinagawid ni Amazias dagiti natangdanan a mannakigubat ket nagawidda a kasta unay ti pungtotda kadagiti taga-Juda.

11 Pinatured ni Amazias ti pakinakemna ket impanguloanna ti armadana a napan iti Tanap ti Asin. Sadiay, pinapatayda ti 10,000 a mannakigubat nga Edomita.

12 Tiniliw met ti armada ti Juda ti 10,000 a mannakigubat. Impanda dagitoy a balud iti tuktok ti rangkis iti siudad ti Sela sada intappuak ida ket natayda amin a nagdisso kadagiti bato.

13 Kabayatanna, rinaut dagiti mannakigubat nga Israelita a pinagawid ni Amazias dagiti siudad ti Juda iti nagbaetan ti Samaria ken Bet-horon. Pinatayda ti 3,000 a lallaki ket adu ti sinamsamda.

14 Idi nagsubli ni Amazias kalpasan ti panangparmekna kadagiti Edomita, inyawidna dagiti imahen a pagdaydayawanda, insaadna dagitoy, nagdaydayaw ket nagpuor iti insenso a kas pagdatonna.

15 Nakapungtot ni Yahweh gapu iti daytoy ket nangibaon iti maysa a profeta ken ni Amazias. Sinaludsod ti profeta, “Apay nga agdaydayawkayo kadagiti ganggannaet a didiosen? Dida pay maisalakan dagiti tattaoda iti pannakabalinmo!”

16 Agsasao pay la ti profeta idi kinuna ti ari, “Kaano pay ti panangisaadmi kenka a mammagbaga kaniak? Sumardengka amangan no papapatayka!”

Nagsardeng ti profeta ngem sakbay a nagsardeng, kinunana, “Ammokon nga inkeddeng ti Dios a dadaelennaka gapu ta inaramidmo amin dagitoy ket dimo impangag ti balakadko.”

Gubat a Maibusor iti Israel

17 Nakiuman ni Amazias nga ari ti Juda kadagiti mammagbaga kenkuana. Kalpasanna, pinaibagana ken ni Joas nga ari ti Israel nga anak ni Joacaz ken apoko ni Jehu ti panangkaritna nga aggubatda.

18 Kastoy ti sungbat ni Joas ken ni Amazias: “Iti naminsan, idiay Bantay Libano, pinaibaga ti maysa a siitan a kayo iti maysa a sedro: ‘Ipaasawam ti balasangmo iti anakko.’ Adda atap nga animal a limmabas ket binaddebaddekna ti kayo.

19 Ita, Amazias, pagpangpangasmo a pinarmekmo dagiti Edomita ngem ibalakadko kenka a dika rumrummuar iti balaymo. Apay nga agsapsapulka iti riri a pakadadaelam laeng ken dagiti tattaom?”

20 Ngem saan a nangipangag ni Amazias. Pagayatan ngamin ti Dios a maparmek ni Amazias gapu iti panagdaydayawna kadagiti dios dagiti Edomita.

21 Iti kasta, naggubat ni Joas nga ari ti Israel ken ni Amazias nga ari ti Juda. Nagrangetda idiay Betsemes iti Juda;

22 naparmek ti armada ti Juda ket nagtataray a nagawid dagiti mannakigubat.

23 Tiniliw ni Joas ni Amazias ket impanna idiay Jerusalem. Sadiay, rinebbana ti bakud ti siudad manipud Ruangan ti Efraim agingga iti Ruangan ti Suli; agrukod daytoy iti 200 a yarda.

24 Inyawidna idiay Samaria ti amin a sinamsamna a balitok ken pirak iti Templo, ti alikamen ti Templo a ginuardiaan dagiti kaputotan ni Obed Edom ken dagiti gameng ti palasio. Nagyawid pay kadagiti tattao a kas balud.

25 Sangapulo ket lima pay a tawen ti panagbiag ni Amazias nga ari ti Juda kalpasan ti ipapatay ni Joas nga ari ti Israel.

26 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israelti amin nga inar-aramid ni Amazias manipud panangrugi ti panagturayna agingga iti gibusna.

27 Manipud nagsukir ken ni Yahweh, naisiksikaten ti biagna idiay Jerusalem agingga a nagkamang iti siudad ti Lakis ngem sinurot dagiti kabusorna sadiay ket pinapatayda.

28 Insakayda ti bangkayna iti kabalio sada impan idiay Jerusalem. Naitabon iti pakaitantaneman dagiti ari iti Siudad ni David.

Ni Uzzias nga Ari ti Juda

1 Pinili dagiti amin a tattao ti Juda ni Uzzias nga anak ni Amazias a mangsukat iti amana nga ari. Sangapulo ket innem ti tawen ni Uzzias. (

2 Kalpasan ti ipapatay ni Amazias, sinakup manen ni Uzzias ti Elat ket tinarimaanna ti siudad.)

3 Agtawen iti 16 ni Uzzias idi maisaad nga ari ket nagturay idiay Jerusalem iti 52 a tawen. Ni Jecolia a taga-Jerusalem ti inana.

4 Kas iti amana, naimbag ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh.

5 Ni Zacarias ti mamalbalakad kenkuana maipapan iti relihion. Iti unos ti panagbiag ni Zacarias, napudno ni Uzzias a nagserbi ken ni Yahweh ket binendisionan ti Dios.

6 Ginubat ni Uzzias dagiti Filisteo. Rinebbana dagiti bakud dagiti siudad ti Gat, Jamnia ken Asdod; nangbangon kadagiti nasarikedkedan a siudad iti asideg ti Asdod ken kadagiti dadduma a lugar idiay Filistia.

7 Tinulongan ti Dios iti panangparmekna kadagiti Filisteo, kadagiti Arabo nga agnanaed iti Gurbaal ken kadagiti Meunita.

8 Nagbuis dagiti Ammonita ken ni Uzzias. Bimmileg ket nagdindinamag uray pay idiay Egipto.

9 Tapno nalagda dagiti sarikedked ti Jerusalem, nangbangon ni Uzzias kadagiti torre a pagwanawanan iti Ruangan ti Suli, iti Ruangan ti Tanap ken iti pagsikkoan ti bakud.

10 Nagbangon pay kadagiti nasarikedkedan a pagwanawanan iti tay-ak ket nagkali iti adu a bubon gapu ta dadakkel ti pangen ti bakana iti akinlaud nga arisadsad dagiti turod ken kadagiti tanap. Gapu ta magustoanna ti panagtalon, indagadagna kadagiti tattao ti panagmulada iti ubas ken panagbangkagda iti katurturodan ken iti nadam-eg a daga.

11 Dakkel ti armadana a sisasagana a makigubat. Nabingbingay daytoy iti adu a bunggoy segun ti listaan nga adda kada Jehiel ken Maaseyas a sekretariona. Ni Hananias a maysa kadagiti ofisiales ti ari ti mangimaton iti armadana.

12 Agdagup iti 2,600 dagiti ofisiales iti armada.

13 Adda 307,500 a soldado iti babaenda a nalaing a makigubat kadagiti kabusor ti ari.

14 Ni Uzzias ti nangted kadagiti masapsapul ti armada—kalasag, pika, helmet, kabal, bai ken pana, ken kadagiti bato a pagpallatibong.

15 Sadiay Jerusalem, nagaramid dagiti para-partuatna kadagiti sarapa dagiti para-pana ken dagiti para-pallatibong nga adda kadagiti torre ken sulsuli ti bakud ti siudad. Nagdinamag iti amin a lugar ket kasta unay ti bilegna gapu kadagiti tulong a naited kenkuana.

Madusa ni Uzzias gapu iti Kinapalangguadna

16 Ngem idi nagbalin a nabileg ni Ari Uzzias, timmangsit ket daytoy ti nakaigapuan ti pannakarpuogna. Binusorna ni Yahweh a Diosna; simrek ngamin iti Templo tapno agpuor iti insenso iti altar ti insenso.

17 Simmurot ni Azarias a kaduana ti 80 a napipigsa ken natutured a papadi

18 tapnolapdanda iti aramidenna. Kinunada, “Uzzias! Awan ti kalintegam nga agpuor iti insenso itiApo. Dagiti laeng papadi a nagtaud ken ni Aaron ti nakonsagrar a mangaramid iti daytoy. Panawam daytoy nasantoan a lugar. Napaguram tiApoa Dios ket dinakanto padayawan.”

19 Sitatakder ni Uzzias iti Templo iti abay ti altar a pagpuoran iti insenso ket siiiggem iti insensario. Nakapungtot kadagiti papadi ket dagus nga adda nagbettak a kukuteliti mugingna.

20 Idi kitaen ni Azarias ken dagiti kaduana a papadi ti ari ket naimatangda ti kukutel iti mugingna, dinagdagusda a pinapanaw iti Templo. Nagdardaras a rimmuar ti ari gapu ta dinusa ni Yahweh.

21 Manipud idin agingga iti ipapatay ni Ari Uzzias, saan a nadalus iti imatang ti linteg gapu iti sakitna. Saanen a nakastrek iti Templo. Nagnaed iti bukodna a balay. Naikkat kenkuana dagiti pagrebbenganna a kas ari ket ni Jotam nga anakna ti nangituray iti pagilian.

22 Insurat ni profeta Isaias nga anak ni Amoz dagiti dadduma a banag nga inaramid ni Ari Uzzias bayat ti panagturayna.

23 Natayni Uzzias ket naitabon iti daga ti ari ngem gapu iti sakitna, saan a naitabon kadagiti pagitantaneman kadagiti ari. Ni Jotam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Jotam nga Ari ti Juda

1 Duapulo ket lima ti tawen ni Jotam idi maisaad nga ari ket 16 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Jerusa nga anak ni Zadok ti inana.

2 Naimbag ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh a kas ken ni amana; ngem saan a kas ken ni amana a nagbasol babaen iti panagpuorna iti insensoken iseserrekna iti Templo. Nupay kasta, intultuloy dagiti tattao ti panagbasolda.

3 Ni Jotam ti nangbangon iti Akin-amianan a Ruangan ti Templo ket adu ti tinarimaanna iti bakud ti siudad iti maysa a disso iti Jerusalem a maaw-awagan iti Ofel.

4 Kadagiti kabambantayan ti Juda, nagbangon kadagiti siudad ket kadagiti bakir, nagpatakder kadagiti sarikedked ken torre a pagwanawanan.

5 Nakigubat iti ari ti Ammon ken ti armadana ket pinarmekna ida. Pinilitna dagiti Ammonita nga agbayad kenkuana iti buis iti las-ud ti tallo a tawen: uppat a tonelada a pirak, 50,000 a salup ti trigo ken 50,000 a salup ti sebada.

6 Nagbalin a nabileg nga ari ni Jotam gapu ta sipupudno a nagtulnog ken ni Yahweh a Diosna.

7 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Judadagiti dadduma a pasamak iti panagturayna, dagiti gubat a nakirangetanna, ken dagiti pagannurotan nga intuyangna.

8 Agtawen iti 25 idi maisaad nga ari ket 16 a tawen a nagturay idiay Jerusalem.

9 Idi natay, naitabon idiay Siudad ni David. Ni Ahaz nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Ahaz nga Ari ti Juda

1 Duapulo ti tawen ni Ahaz idi maisaad nga ari ket nagturay iti 16 a tawen idiay Jerusalem. Dina tinulad ti naimbag nga aramid ni Ari David a kapuonanna; nagaramid ketdi iti saan a kaay-ayo ni Yahweh.

2 Tinuladna dagidi aramid dagiti ari ti Israel. Nagpasukog kadagiti imahen ni didiosen a Baal;

3 nagpuor iti insenso iti Tanap ti Hinnom; ket pinuoranna pay dagiti annakna a kas daton kadagiti imahen. Tinuladna dagiti makarimon nga ugali dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh iti daga idi dumteng dagiti Israelita.

4 Nagidatag ni Ahaz kadagiti daton ken nagpuor kadagiti insenso kadagiti pagdaydayawan kadagiti nangato a lugar, kadagiti turod ken iti sirok ti tunggal narukbos a kayo.

Gubaten ti Siria ken Israel ti Juda

5-6 Gaputa nagbasol ni Ahaz, impalubos ni Yahweh a Diosna a parmeken ti ari ti Siria ken alaenna ti adu a taga-Juda a kas balud iti panagsublina idiay Damasco. Impalubos pay ni Yahweh iti ari ti Israel, ni Peka nga anak ni Remalias, a parmekenna ni Ahaz ken patayenna ti 120,000 a mannakigubat a taga-Juda iti maysa nga aldaw. Impalubos ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda a mapasamak daytoy agsipud ta tinallikudanda.

7 Maysa a soldado nga Israelita nga agnagan iti Zikri ti nangpatay ken ni Maaseyas nga anak ni Ari Ahaz, ni Azrikam a mangimaton iti palasio, ken ni Elkana a sumaruno iti ari iti turay.

8 Tiniliw dagiti mannakigubat nga Israelita ti 200,000 a babbai ken ubbing a kailianda ket innalada ida a kas balud. Adu ti sinamsamda a kinabaknang nga inyawidda idiay Samaria.

Ni Profeta Oded

9 Ngem adda profeta ni Yahweh nga agnaed idiay Samaria; Oded ti naganna. Idi agsubli ti armada ti Israel ket dandanida sumrek iti siudad a kaduada dagiti balud a taga-Juda, sinabat ti profeta ida ket kinunana kadakuada, “Nakapungtot idi tiApoa Dios dagiti kapuonanyo iti Juda ket impalubosna a parmekenyo ida ngem nagpapataykayo ket diyo natengngel ti pungtotyo.

10 Ita, panggepyo a tagabuen dagiti lallaki ken babbai a taga-Jerusalem ken Juda! Diyo kadi ammo a nagbasolkayo met itiApoa Diosyo?

11 Denggendak. Kakabsatyo dagitoy a balud. Wayawayaanyo ida tapno saan nga agdissuor kadakayo ti pungtot tiApo.”

12 Uppat kadagiti kangrunaan a pangulo ti Akin-amianan a Pagarian ti nangsupring iti inaramid ti armada. Isuda da Azarias nga anak ni Jehohanan, Berekias nga anak ni Mesillemot, Jehizkias nga anak ni Sallum ken Amasa nga anak ni Hadlai.

13 Kinunada, “Diyo ipan ditoy dagiti balud! Nagbasoltayon itiApo. Pinagpungtottayo ket umdasen a gapu ti pangdusaanna kadatayo. Ita, kayatyo manen a nayonan ti basoltayo.”

14 Iti kasta, inyawat ti armada dagiti balud ken dagiti sinamsamda kadagiti tattao ken kadagiti panguloda.

15 Nadutokan dagiti uppat a lallaki a mangted iti kawes dagiti balud; innalada dagiti kawes kadagiti sinamsamda. Inikkanda ida iti kawes ken sapatos, umdas a kanen ken inumenda sada sinapsapoan dagiti sugatda iti lana ti olibo. Impasakayda iti asno dagiti saan a makapagna ket insublida dagiti amin a balud idiay Jerico, ti siudad dagiti palma iti sakup ti Juda. Kalpasanna, nagawid dagiti Israelita idiay Samaria.

Agpatulong ni Ahaz iti Asiria

16-17 Rinugian manen dagiti Edomita ti panangrautda iti Juda ket adu ti tiniliwda a balud, isu a nagpatulong ni Ari Ahaz iti emperador ti Asiria.

18 Iti dayta a tiempo, rarauten dagiti Filisteo dagiti ili iti akinlaud nga arisadsad dagiti turod ken iti akin-abagatan a Juda. Sinakupda dagiti siudad ti Betsemes, Aijalon ken Gederot ken dagiti siudad ti Soco, Timna, ken Gimzo agraman dagiti barrioda ket nagnaedda sadiay iti agnanayon.

19 Gapu ta sinalungasing ni Ari Ahaz dagiti kalintegan dagiti tattaona ket sinukirna ni Yahweh, riniribuk ni Yahweh ti Juda.

20 Ngarud, idinto a tulongan koma ni Tiglat Pileser ni Ahaz, binusorna ketdi ket inyegna ti riribuk kenkuana.

21 Innala ni Ahaz ti amin a kinabaknang ti Templo, ti palasio ken dagiti taeng dagiti pangulo dagiti tattaona ket intedna iti emperador ti Asiria. Nupay kasta, saan a nakatulong daytoy.

Dagiti Basol ni Ahaz

22 Idi kakaro ti pannakadidigrana, dayta nga Ahaz, inyad-addana ketdi ti nagbasol ken ni Yahweh.

23 Nagidatag kadagiti daton kadagiti didiosen dagiti taga-Siria a nangparmek kenkuana. Kinunana, “Tinulongan dagiti didiosen dagiti Siriano dagiti ari ti Siria ket nalabit a tulongandak met no agidatonak kadakuada.” Ngem, daytoy ti nakaigapuan ti panagdissuor ti didigra kenkuana ken iti pagarianna.

24 Saan la a dayta. Binurburakna ti amin nga alikamen ti Templo. Sinerraanna ti Templo ket nagbangon kadagiti altar iti amin a paset ti Jerusalem.

25 Iti tunggal siudad ken ili ti Juda, nagbangon kadagiti lugar a pagdaydayawan ken pakapuoran iti insenso a maipaay kadagiti ganggannaet a didiosen. Kastoy ti nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh kenkuana, ti Dios dagidi kapuonanna.

26 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israelti dadduma a pasamak iti panagturayna, manipud panangrugi agingga iti panaggibus ti turayna.

27 Natayni Ari Ahaz ket naitabon idiay Jerusalem ngem saan nga iti pagitantaneman kadagiti ari. Ni Hezekias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Hezekias nga Ari ti Juda

1 Duapulo ket lima ti tawen ni Hezekias idi agari iti Juda ket 29 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Abiha nga anak ni Zacarias ti inana.

2 Kas ken ni David a kapuonanna, nalinteg ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh.

Ti Pannakadalus ti Templo iti Imatang ti Linteg

3 Iti umuna a bulan ti tawen kalpasan ti pannakaisaad ni Hezekias a kas ari, linuktanna manen dagiti ruangan ti Templo ket pinatarimaanna ida.

4 Inummongna dagiti papadi ken dagiti Levita iti akindaya a paraangan ti Templo

5 ket imbagana kadakuada, “Dakayo a Levita, aramidenyo ti seremonia ti pannakadalus ti bagiyo ken ti Templo tiApo, ti Dios dagidi kapuonanyo. Ikkatenyo amin a mangtulaw iti Templo.

6 Saan a napudno dagidi kapuonantayo itiApoa Diostayo ket nagaramidda kadagiti makarurod iti imatangna. Binaybay-anda ket tinallikudanda ti lugar a pagdaydayawan kenkuana.

7 Rinikpanda dagiti ruangan ti Templo, iniddepda dagiti pagsilawan ket saanda a nagpuor iti insenso wenno nagidatag kadagiti daton a mapuoran iti Templo ti Dios ti Israel.

8 Iti pungtot tiApo, dinusana ti Juda ken ti Jerusalem ket naklaat ken nagbuteng ti tunggal maysa a nakakita iti napasamak kadakuada. Awan duadua nga ammoyo daytoy.

9 Natay dagidi kapuonantayo iti paggugubatan ket naipanaw a kas balud dagiti assawa ken annaktayo.

10 “Ita, napanunotko ti makitulag itiApoa Dios ti Israel tapno bumaawen ti pungtotna kadatayo.

11 Annakko, dikay agtaktak. Dakayo ti pinili tiAponga agpuor iti insenso nga agpaay kenkuana ken mangidaulo kadagiti tattao iti panagdaydayawda kenkuana.”

12-14 Dagitoy dagiti Levita nga adda sadiay:

Iti familia ni Coat, ni Mahat nga anak ni Amasai ken ni Joel nga anak ni Azarias

Iti familia ni Merari, ni Kis nga anak ni Abdi ken ni Azarias nga anak ni Jehallelel

Iti familia ni Gerson, ni Joa nga anak ni Zimna ken ni Eden nga anak ni Joa

Iti familia ni Elizafan, da Simri ken Jeuel

Iti familia ni Asaf, da Zacarias ken Mattanias

Iti familia ni Heman, da Jehuel ken Simei

Iti familia ni Jedutun, da Semaias ken Uzziel

15 Inummongda dagiti padada a Levita ket inaramidda ti seremonia ti pannakadalus dagiti bagida. Kalpasanna, rinugianda met nga inaramid ti seremonia ti pannakadalus ti Templo, segun ti Linteg ni Yahweh ken kas imbilin ti ari nga aramidenda.

16 Simrek dagiti papadi iti Templo tapno aramidenda ti seremonia ti pannakadalus ti pasdek; inruarda amin dagiti banag a saan a nadalus iti imatang ti linteg ket impanda iti paraangan ti Templo. Inruar dagiti Levita dagitoy nga alikamen ket impanda ida iti Tanap ti Kidron.

17 Inrugida ti trabaho iti umuna nga aldaw ti umuna a bulan; nalpasda amin iti maikawalo nga aldaw, agraman ti masungad a kuarto nga agturong iti Templo. Walo pay nga aldaw a nagtrabahoda a nangisagana iti mismo a Templo a pagdaydayawan ket nalpasda ti aramidda iti maika-16 nga aldaw ti bulan.

Maikonsagrar manen ti Templo

18 Kastoy ti impakaammo dagiti Levita ken ni Ari Hezekias: “Nalpasmin ti seremonia ti pannakadalus ti entero a Templo, agraman ti altar a pakaidatagan dagiti daton a mapuoran, ti lamisaan a pakaikabilan ti nasagradoan a tinapay ken ti amin nga alikamenna.

19 Insublimi met dagiti amin nga alikamen nga impanaw ni Ari Ahaz kadagidi tawen a tinallikudanna ti Dios ket inkonsagrarmi manen ida. Addada amin iti sangoanan ti altar tiApo.”

20 Dinagdagus ni Ari Hezekias nga inummong dagiti mabigbigbig a tattao iti siudad ket napanda amin iti Templo.

21 Nangalada iti pito a toro a baka, pito a karnero, pito nga urbon ti karnero ken pito a kalding tapno maidaton dagitoy a pakapakawanan ti basol ti familia ti ari ken dagiti tattao ti Juda ken daton a pangdalus iti Templo. Imbaga ti ari kadagiti papadi a kaputotan ni Aaron nga idatagda dagiti animal a kas daton a mapuoran iti altar.

22 Dagiti toro a baka ti immuna a pinarti dagiti papadi, sa dagiti karnero ket kalpasanna dagiti urbon ti karnero; inwarsida ti dara ti tunggal animal iti altar.

23 Kamaudianna, impanda dagiti kalding iti sangoanan ti ari ken dagiti dadduma nga agdaydayaw ket impatayda ti imada kadagiti animal.

24 Pinarti dagiti papadi dagiti kalding ket imbukbokda dagiti dara iti altar a kas daton a pangikkat kadagiti amin a basol dagiti tattao. Ngamin, imbilin ti ari a maidatag dagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakapakawanan ti basol a maipaay iti entero nga Israel.

25 Tinungpal ti ari ti bilin nga inted ni Yahweh ken ni Ari David: impuestona dagiti Levita iti Templo nga agtokar kadagiti arpa ken piangpiang. Daytoy ti bilin a naipakaammo ken ni Gad, ti profeta nga agserserbi iti ari ken ni profeta Natan.

26 Iggemda dagitoy nga instrumento a kaasping dagidi inaramat ni Ari David. Nagtakder met sadiay dagiti papadi a siiiggem iti trumpeta.

27 Imbilin ni Hezekias ti pannakaidatag ti daton a mapuoran. Idi mangrugi ti panagidaton, nagkanta dagiti tattao iti pagdaydayaw ken ni Yahweh ket nagtokar met dagiti musiko kadagiti trumpeta ken dagiti amin a dadduma a pagtokaran.

28 Nakipagdaydayaw dagiti amin nga adda sadiay ket nagtuloy ti kankanta ken toktokar agingga a napuoran amin dagiti daton.

29 Kalpasanna, nagparintumeng ti ari ken amin a tattao ket nagdaydayawda iti Dios.

30 Imbaga ti ari ken dagiti agtuturay iti pagilian nga agkanta dagiti Levita kadagiti kanta a pagdaydayaw ken ni Yahweh nga insurat ni David ken ni profeta Asaf. Ngarud, nagkantada a sirarag-o bayat ti panagparintumengda nga agdaydayaw iti Dios.

31 Imbaga ni Hezekias kadagiti tattao, “Ita ta nadaluskayon iti imatang ti linteg, mangidatagkayo kadagiti animal a datonyo a pagyaman itiApo.” Nagtungpalda ket adda pay dagiti nagboluntario a nagited kadagiti animal a maidatag a kas daton a mapuoran.

32 Nagidatagda iti 70 a toro a baka, 100 a karnero, ken 200 nga urbon ti karnero a mapuoran a daton ken ni Yahweh.

33 Nangyegda pay iti 600 a toro a baka ken 3,000 a karnero a kas daton a kanen dagiti tattao.

34 Gapu ta saan nga umanay ti bilang dagiti papadi a mangparti kadagitoy nga animal, timmulong dagiti Levita agingga a nalpas ti trabaho. Iti dayta a tiempo, ad-adun dagiti papadi a nagbalin a nadalus iti imatang ti linteg. (Ad-adda ti panangikalikagum dagiti Levita iti pannakadalusda iti imatang ti linteg ngem dagiti papadi.)

35 Malaksid dagiti adu a daton a mapuoran, adda met dagiti taba dagiti daton a pakikappia ken dagiti arak a nayon dagiti daton a mapuoran.

Iti kasta, nairugi manen ti panagdaydayaw iti Templo.

36 Naragsakan ni Ari Hezekias ken dagiti tattao agsipud ta tinulongan ti Dios ida a nangaramid amin kadagitoy iti apagbiit.

Panagsagana iti Fiesta ti Paskua

1-3 Saana naramrambakan ti Fiesta ti Paskua iti naituding a tiempo, iti umuna a bulan, gapu ta bassit ti bilang dagiti naikonsagrar a papadi ken saan pay nga adu dagiti tattao a naummong idiay Jerusalem. Iti kasta, nagaanamongan da Ari Hezekias, dagiti ofisialesna ken dagiti tattao ti Jerusalem a rambakanda ti fiesta iti maikadua a bulan ket napakaammoan dagiti amin a tattao ti Israel ken Juda. Inkagumaan ti ari ti nagpaipan kadagiti surat kadagiti tribu ti Efraim ken Manases; inawisna ida a mapan iti Templo idiay Jerusalem tapno makipagrambakda iti Fiesta ti Paskua a pammadayaw ken ni Yahweh a Dios ti Israel.

4 Agsipud ta inanamongan ti ari ken dagiti tattao ti planoda,

5 inawisda amin nga Israelita, manipud Dan iti amianan agingga idiay Beerseba iti abagatan tapno rambakanda ti Fiesta ti Paskua idiay Jerusalem, kas mayannurot iti Linteg; kayatda nga ad-adu ti makipagrambak.

6 Iti panagbilin ti ari ken dagiti ofisialesna, adda dagiti naibaon iti entero a Juda ken Israel ket impakaammoda daytoy nga awis:

“Tattao ti Israel, agsublikayo itiApoa Dios da Abraham, Isaac ken Jacob tapno agsubli met tiApokadakayo—dakayo a nakalisi iti pannakabalin dagiti ari ti Asiria a nangsakup iti daga.

7 Diyo tuladen dagiti kapuonanyo ken dagiti padayo nga Israelita a nangtallikud itiApoa Diosda. Kas makitayo, nakaro ti panangdusana kadakuada.

8 Dikay agsuksukir a kas kadakuada. Agtulnogkayo ketdi itiApo. Umaykayo iti Templo idiay Jerusalem a pinasanto iti agnanayon tiApoa Diosyo. Agdaydayawkayo kenkuana tapno bumaawen ti pungtotna kadakayo.

9 No agsublikayo itiApo, mawayawayaanto dagiti kakabagianyo a naitalaw a kas balud; kaasianto dagiti nangitalaw kadakuada ket pagawidendanto ida. Naayat ken manangngaasi tiApoa Diosyo ket no agsublikayo kenkuana, awatennakayto.”

10 Napan dagiti naibaon iti amin a siudad iti sakup dagiti tribu ti Efraim ken Manases, ken iti sakup ti Zebulon iti amianan. Ngem kinatkatawaan ken rinabrabak ida dagiti tattao.

11 Nupay kasta, adda met la sumagmamano a tattao kadagiti tribu ti Aser, Manases ken Zebulon a siaayat a mapan idiay Jerusalem.

12 Tinignay met ti Dios dagiti taga-Juda ket pinagmaymaysana dagiti tattao iti tarigagayda nga agtungpal iti pagayatanna kas naipakaammo kadagiti bilin nga inted ti ari ken dagiti ofisialesna.

Marambakan ti Fiesta ti Paskua

13 Iti maikadua a bulan, adu a tattao ti naguummong idiay Jerusalem tapno rambakanda ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana.

14 Innalada dagiti amin nga altar a naus-usar idiay Jerusalem a pagidatagan kadagiti daton ken pagpuoran iti insenso ket imbellengda iti Tanap ti Kidron.

15 Iti maika-14 nga aldaw ti bulan, pinartida dagiti karnero a daton nga agpaay iti Fiesta ti Paskua. Gapu iti bain dagiti papadi ken dagiti Levita a saan a nadalus iti imatang ti linteg, inkonsagrarda ti bagida ken ni Yahweh ket nagidatagda kadagiti daton a mapuoran iti Templo.

16 Napanda iti nairanta a lugarda iti Templo kas sagudayen ti Linteg ni Moises, ti tao ti Dios. Inted dagiti Levita ti dara dagiti animal kadagiti papadi ket inwarsida iti altar.

17 Gapu ta adu kadagiti tattao ti saan a nadalus iti imatang ti linteg, dida mabalin ti agparti kadagiti urbon ti karnero nga agserbi iti Paskua; iti kasta, insaup dagiti Levita ida ket indatonda dagiti karnero ken ni Yahweh.

18 Saan la a dayta. Adu kadagiti naggapu kadagiti tribu ti Efraim, Manases, Isacar ken Zebulon ti saan a nangaramid iti seremonia ti pannakadalus ket saan a maiparbeng ti panangrambakda iti Fiesta ti Paskua. Ngem inkararagan ni Ari Hezekias ida:

19 “OApoa Dios dagidi kapuonanmi, iti kinaimbagmo, pakawanem koma dagiti agdaydayaw kenka iti amin a pusoda nupay saanda a nadalus iti imatang ti linteg.”

20 Impangag ni Yahweh ti kararag ni Hezekias; pinakawanna dagiti tattao ket dina inan-ano ida.

21 Pito nga aldaw a rinambakan a siraragsak dagiti tattao a naummong idiay Jerusalem ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana. Iti amin a kabaelandagiti Levita ken dagiti papadi, inaldaw a dinaydayawda ni Yahweh.

22 Dinaydayaw ni Hezekias dagiti Levita gapu iti laingda a nangannong iti panagdaydayaw ken ni Yahweh.

Maikadua a Panagrambak

Idi malpas ti pito nga aldaw a panagidatagda kadagiti daton a pagdaydayaw ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda,

23 nagaanamonganda amin nga ituloyda ti agrambak. Nagrarambakda ngarud a siraragsak iti pito pay nga aldaw.

24 Nangted ni Ari Hezekias iti 1,000 a toro a baka ken 7,000 a karnero a partien ken sidaen dagiti tattao. Inikkan met ida dagiti ofisiales iti sangaribu a toro a baka ken 10,000 a karnero. Adu a papadi ti nangikonsagrar iti bagida.

25 Naragsak ti tunggal maysa—dagiti taga-Juda, dagiti papadi, dagiti Levita, dagiti tattao a naggapu iti amianan ken dagiti ganggannaet nga agnaeden iti agnanayon iti Israel ken Juda.

26 Nagrag-o ti siudad ti Jerusalem gapu ta awan pay ti naaramid a kastoy manipud idi tiempo ni Ari Solomon nga anak ni David.

27 Nagdawat dagiti papadi ken Levita ken ni Yahweh a bendisionanna dagiti tattao. Iti taeng ti Dios idiay langit, dimmanon dagiti kararagda ket impangagna ida.

Dagiti Panagbalbaliw maipapan iti Relihion

1 Idi malpas ti fiesta, napan amin dagiti Israelita iti tunggal siudad ti Juda ket rinebbada dagiti adigi a bato, tinumbada dagiti simbolo ni Asera a diosa; rinakrakda dagiti altar ken dagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano. Kasta met ti inaramidda iti entero a sakup ti Juda, Benjamin, Efraim ken Manases. Kalpasanna, nagawidda kadagiti ilida.

2 Binuangay manen ni Ari Hezekias ti bunggoy dagiti papadi ken Levita ket naituding ti rebbengen ti tunggal bunggoy. Dagitoy ti trabahoda: agidatag kadagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakikappia, tumulong iti panagdaydayaw iti Templo ken panagdayaw ken panagyaman iti nadumaduma a paset ti Templo.

3 Naggapukadagiti arban ken pangen ni Ari Hezekias dagiti animal a daton a mapuoran iti tunggal bigat ken rabii ken dagiti maidaton iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken kadagiti dadduma a fiesta a kas sagudayen ti Linteg ni Yahweh.

4 Imbilinpay ti ari kadagiti agnaed iti Jerusalem a yegda dagiti datonda a naikeddeng a maited kadagiti papadi ken Levita tapno maipamaysada ti tiempoda nga agtungpal iti Linteg ni Yahweh.

5 Apaman a naipaulog ti bilin, inyeg dagiti Israelita dagiti sagutda: kasayaatan a trigo, arak, lana ti olibo, diro ken dadduma nga apit ti talon; inyegda met dagiti apagkapulloti amin a kukuada.

6 Inyeg dagiti amin a tattao nga agnaed kadagiti siudad ti Juda ti apagkapullo dagiti baka ken karneroda. Nangyegda met iti adu a sagut nga indatonda ken ni Yahweh a Diosda.

7 Nangrugi a nagsangpet dagiti sagut iti maikatlo a bulan ket nagtultuloy a naurnongda iti sumaruno nga uppat a bulan.

8 Idi makita ni Ari Hezekias ken dagiti ofisialesna ti kaadu ti naited, indaydayawda ni Yahweh ken dinaydayawda dagiti tattaona nga Israelita.

9 Nagsao ti ari kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagitoy a sagut

10 ket imbaga kenkuana ni Azarias a Nangato a Padi a kaputotan ni Zadok, “Manipud idi rugian dagiti tattao ti mangyeg kadagiti sagutda, saanen nga agkurang ti taraon ket agsobsobraan pay. Adda amin dagitoy kadatayo gapu ta binendisionan tiApodagiti tattaona.”

11 Kas imbilin ti ari, nangisaganada kadagiti kuarto a pagidulinan iti sakup ti Templo

12 ket inkabilda sadiay dagiti amin a sagut ken apagkapullo. Dinutokanda ni Conanias, maysa a Levita, nga agaywan kadagiti pagidulinan ken ni Simei a kabsatna a katulonganna.

13 Sangapulo a Levita ti nadutokan nga agtrabaho iti babaenda: Jehiel, Azazias, Nahat, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ismakias, Mahat ken Benaias, babaen iti panangdutok kadakuada ni Ari Hezekias ken ni Azarias a Nangato a Padi.

14 Ni Kore nga anak ni Imna ti mangimaton iti pannakaawat kadagiti sagut a maidaton ken ni Yahweh ken ti pannakaibunongda. Maysa a Levita ni Kore. Isu ti pangulo dagiti guardia iti Akindaya a Ruangan ti Templo.

15 Kadagiti siudad a pagnaedan dagiti papadi, siaanep a timmulong kenkuana dagitoy a Levita: Eden, Miniamin, Jesua, Semaias, Amarias ken Secanias. Agpapada ti taraon nga itedda kadagiti padada a Levita segun ti trabahoda

16 a saan ketdi a segun ti familiada. Imbingayanda dagiti amin a lallaki nga agtawen iti tallopulowenno nasursurok pay nga agserserbi iti inaldaw iti Templo segun dagiti trabahoda.

17 Naituding ti annongen dagiti papadi segun ti familiada; ket naited met ti trabaho kadagiti Levita nga agtawen iti 20 wenno nasursurok pay segun ti akem ti bunggoyda.

18 Nailistada amin agraman dagiti assawada, annak ken dadduma a kabbalayda gapu ta masapul a sisasaganada iti amin a tiempo a mangannong kadagiti nasagradoan a trabahoda.

19 No maipapan kadagiti papadi nga agnaed kadagiti siudad a naituding kadagiti kaputotan ni Aaron wenno kadagiti pagpastoran a sakup dagitoy a siudad, adda dagiti nadutokan nga agibunong iti taraon kadagiti amin a lallaki kadagiti familia dagiti papadi ken iti amin a nailista iti familia dagiti Levita.

20 Iti entero a Juda, nalinteg ken makaay-ayo ti inar-aramid ni Ari Hezekias iti imatang ni Yahweh a Diosna.

21 Nagballigi ni Hezekias gapu ta napasnek iti amin nga inaramidna nga agpaay iti Templo wenno aniaman nga adda pannakainaigna iti Linteg. Naan-anay ti kinapudnona iti Diosna.

Rauten ti Asiria ti Jerusalem

1 Kalpasan dagitoy a pasamak a nakakitaan iti napudno a panagserbi ni Hezekias ken ni Yahweh, dimteng ni Senakerib nga emperador ti Asiria tapno sakupenna ti Juda. Linakubna dagiti nasarikedkedan a siudad ket binilinna ti armadana a duprakenda dagiti bakud tapno mastrekda.

2 Idi makita ni Hezekias a panggep met ni Senakerib a rauten ti Jerusalem,

3-4 nagnunumoanda kadagiti ofisialesna a serraanda dagiti pagayusan ti danum iti ruar ti siudad tapno awan ti danum dagiti Asirio inton dumanonda iti Jerusalem. Impanguloan dagiti ofisiales ti adu a tattao a rimmuar ket sinerraanda amin a paggapuan ti danum isut’ gapuna nga awanen ti rummuar a danum.

5 Pinalagda ti ari dagiti sarikedked ti siudad. Pinatarimaanna dagiti nadadael a bakud, sa nagpabangon kadagiti pagwanawanan iti rabawna.Iti ruar dagitoy a bakud, nagpaaramid iti sabali a bakud. Pinatarimaanna met dagiti sarikedked a nabangon iti disso a nagaburaniti bangirna ti daya iti daan a paset ti Jerusalem. Nagpaaramid pay iti adu a pika ken kalasag.

6 Inkabilna dagiti amin a lallaki iti siudad iti babaen dagiti ofisiales ti armada ket pinaummongna ida iti plasa iti ruangan ti siudad sana imbaga kadakuada,

7 “Paturedenyo ti pakinakemyo ket dikay agbuteng iti emperador ti Asiria wenno iti armadana. Dakdakkel ti pannakabalintayo ngem isuda.

8 Aggapu iti tao ti pannakabalinna ngem adda kadatayo tiApoa Diostayo a tumulong kadatayo a makigubat.” Iti daytoy a sinao ni Ari Hezekias, napatured dagiti tattao.

9 Iti saan a mabayag, idi adda pay la idiay Lakis ni Senakerib ken ti armadana, nangibaon kadagiti ofisialesna a mapan ken ni Hezekias ken kadagiti tattao ti Juda a kaduana idiay Jerusalem. Pinaibagana:

10 “Siak ni Senakerib nga emperador ti Asiria. Ania aya ti mangpatpatured kadakayo nga agyan dita Jerusalem idinto a nalakuben?

11 Al-allilawennakayo laeng ni Hezekias iti panangibagbagana nga isalakannakayo tiApoa Diosyo iti pannakabalinmi. Bay-annakayo a matay iti bisin ken waw.

12 Saan aya nga isu ti nangdadael kadagiti altar ken kadagiti lugar a pagdaydayawan itiApo? Saan aya nga imbagana kadagiti tattao ti Juda ken Jerusalem a maysa la nga altar ti pagdaydayawanda ken pagpuoranda iti insenso?

13 Diyo kadi ammo ti inaramid dagidi kapuonak kadagiti tattao dagiti sabali a nasion? Diyo kadi ammo ti inaramidko kadakuada? Naisalakan aya dagiti didiosenda ida iti pannakabalin ti emperador ti Asiria?

14 Adda kadin didiosen dagita a pagilian a nangisalakan iti pagilianda iti pannakabalinmi? Awan! Sinno ti agkuna a maisalakannakayo ti diosyo?

15 Ita, dikay paallilaw wenno payaw-awan ken ni Hezekias. Diyo patpatien! Awan ti didiosen ti uray ania a nasion a nakaisalakan kadagiti tattaona iti pannakabalin ti siasinoman nga emperador ti Asiria! Ngarud, awan duadua a dinakay maisalakan daytoy a diosyo!”

16 Nakarkaro pay ti imbaga dagiti ofisiales ti Asiria a maibusor ken ni Yahweh a Dios ken ni Hezekias nga adipen ni Yahweh.

17 Adda pay surat ti emperador a nanglaisanna ken ni Yahweh a Dios ti Israel. Kastoy ti linaonna: “Saan a naispal dagiti didiosen dagiti nasion dagiti tattaoda iti pannakabalinko; saan met a maisalakan ti dios ni Hezekias dagiti tattaona iti pannakabalinko.”

18 Tapno nalakada a sakupen ti siudad, binutbutengda dagiti adda iti rabaw ti bakud ti Jerusalem babaen iti panangyik-ikkisda kadagitoy a balikas iti pagsasao nga Hebreo.

19 Imbagada a ti Dios ti Jerusalem ket awan dumana kadagiti didiosen dagiti sabali a pagilian—aramid ti tao ida.

20 Nagkararag ni Ari Hezekias, kasta met ni profeta Isaias nga anak ni Amoz. Nagdawatda iti Dios a tulonganna ida.

21 Nangibaon ni Yahweh iti maysa nga anghel a nangpapatay kadagiti natutured a mannakigubat ken ofisiales ti armada ti Asiria. Sibabain a nagawid ti emperador idiay Asiria. Iti maysa nga aldaw, idi adda iti templo ti diosna, sumagmamano kadagiti annakna ti nangpapatay kenkuana iti kampilanda.

22 Kastoy ti panangispal ni Yahweh ken ni Ari Hezekias ken kadagiti tattao ti Jerusalem iti pannakabalin ni Senakerib nga emperador ti Asiria ken kadagiti sabali pay a kabusorda. Gapu kenkuana, naaddaan ni Hezekias ken dagiti tattao iti talnaiti aglawlaw.

23 Adu a tattao ti napan idiay Jerusalem a nangyeg kadagiti datonda ken ni Yahweh ken sagutda ken ni Hezekias. Manipud idin, rinaraem dagiti amin a nasion ni Hezekias.

Ti Sakit ni Hezekias ken ti Kinatangsitna

24 Iti dayta a tiempo, nagsakit ni Ari Hezekias ket nagistayan natay. Nagkararag ket inikkan ni Yahweh iti pagilasinan nga umimbagto.

25 Ngem natangsit unay ni Hezekias ket awan ti imparangarangna a panagyamanna iti imbag nga impaay kenkuana ni Yahweh. Nagsagaba ti Juda ken Jerusalem gapu iti daytoy.

26 Nupay kasta, iti kamaudianna, nagpakumbaba ni Hezekias ken dagiti tattao ti Jerusalem. Iti kasta, saan a dinusa ni Yahweh dagiti tattao iti panawen ni Hezekias.

Ti Kinabaknang ni Hezekias ken ti Kinadayagna

27 Nagbalin a nakabakbaknang ni Hezekias ket rinaraem dagiti tattao. Nagpaaramid kadagiti kuarto a pagidulinan kadagiti balitokna, pirak, agkakapateg a bato, bangbanglo, kalasag ken dadduma a napateg nga alikamen.

28 Nagpaaramid pay kadagiti pagidulinan kadagiti trigo, arak ken lana ti olibo; nagpaaramid pay kadagiti koral dagiti baka ken karnerona.

29 Malaksid kadagitoy, pinaraburan ti Dios kadagiti baka ken karnero ken adu pay a dadduma a kinabaknang isut’ gapuna nga adu ti impasdekna a siudad.

30 Ni Ari Hezekias ti nangserra iti pagruaran ti Ubbog Gihon ket inturongna ti ayus ti danum iti usok a sumrek iti Jerusalem. Nagballigi ni Hezekias iti amin nga inaramidna.

31 Uray idi dimteng dagiti pannakabagi ti Babilonia tapno agdamagda kadagiti karkarna a pasamak iti daga, pinalubosan ti Dios nga aramiden ni Hezekias ti kaykayatna tapno suotenna laeng ti kababalinna.

Ti Panaggibus ti Panagturay ni Hezekias

32 Nailanad itiParmata ni Profeta Isaias nga Anak ni Amozken itiPakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israelti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ari Hezekias ken ti panangipategna ken ni Yahweh.

33 Natay ni Hezekias ket naitabon iti bakras ti turod iti asideg ti pagitantaneman kadagiti ari. Iti pannakatayna, pinadayawan dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem. Ni Manases nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Manases nga Ari ti Juda

1 Sangapulo ket dua ti tawen ni Manases idi maisaad nga ari iti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 55 a tawen.

2 Nagbasolken ni Yahweh iti panangsurotna kadagiti makarimon nga ugali dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh iti daga idi sumangpet dagiti tattaona.

3 Tinarimaan ni Manases dagiti lugar a pagdaydayawan a dinadael ni Hezekias nga amana. Nagaramid kadagiti altar a pagdaydayawan ken ni didiosen a Baal. Nangsukog iti imahen ni didiosen nga Asera ken nagdaydayaw kadagiti bituen.

4 Nagaramidkadagiti altar para kadagiti didiosen iti Templo, ti lugar a kinuna idi ni Yahweh a masapul a pagdaydayawan kenkuana iti agnanayon.

5 Kadagiti dua a paraangan iti Templo, nangaramid kadagiti altar a pagdaydayawan kadagiti bituen.

6 Iti Tanap ti Hinnom, pinuoranna dagiti annakna a kas daton. Nagan-anito, nakiuman kadagiti mammadles ken espiritista. Nakaad-adu a kinadakes ti inaramidna a namagpungtot ken ni Yahweh.

7 Nangikabiliti maysa nga imahen iti Templo, ti lugar nga imbaga ni Yahweh ken ni David ken ni Solomon nga anakna idi kinunana kadakuada: “Ditoy Jerusalem, iti daytoy a Templo, ti pinilik iti amin a sakup dagiti 12 a tribu ti Israel a lugar a masapul a pagdaydayawan kaniak.

8 Ket no tungpalen dagiti Israelita dagiti amin a bilinko ken amin a sagudayen ti Linteg nga inted kadakuada ni Moises nga adipenko, diakto ipalubos a mapagtalawda iti daga nga intedko kadagidi kapuonanda.”

9 Insungsong ni Manases dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem nga agbasol. Ket ad-adu a kinadakes ti inaramidda ngem dagiti tattao a pinagtalaw ni Yahweh sakbay a dimteng sadiay dagiti tattaona.

Agbabawi ni Manases

10 Saan nga impangag ni Manases ken dagiti tattaona ti panangballaag ni Yahweh kadakuada.

11 Ngarud, pinalubosan ni Yahweh dagiti pangulo ti armada ti Asiria a mangraut iti Juda. Tiniliwda ni Manases babaen kadagiti kawit, kinawaranda sada impan idiay Babilonia.

12 Gapu iti panagsagabana, nagpakumbaba, nagkamang ken ni Yahweh a Diosna ket nagpatulong kenkuana.

13 Impangag ti Dios ti kararag ni Manases ket pinalubosanna nga agsubli idiay Jerusalem tapno agturay manen. Iti kasta, nabigbig ni Manases a ni Yahweh ket Dios.

14 Kalpasan daytoy, pinatayagna ti akinruar a bakud ti daan a Siudad ni David, iti bangirna ti daya manipud iti maysa a paset ti tanap iti asideg ti Ubbog Gihon iti amianan agingga iti Ruangan ti Ikan ken ti paset ti siudad ti Ofel. Nangikabil met iti maysa nga ofisial ti armada a mangipangulo iti maysa a bunggoy dagiti mannakigubat iti tunggal nasarikedkedan a siudad ti Juda.

15 Inikkatna iti Templo dagiti ganggannaet a didiosen ken ti ladawan nga inkabilna sadiay ken dagiti altar dagiti pagano iti turod a nakabangonan ti Templo ken kadagiti dadduma a lugar iti Jerusalem; imbellengna dagitoy iti ruar ti siudad.

16 Tinarimaanna met ti altar a pagdaydayawan ken ni Yahweh ket nagidatag kadagiti daton a pakikappia ken pagyaman sadiay. Binilinna dagiti amin a tattao ti Juda nga agdaydayawda ken ni Yahweh a Dios ti Israel.

17 Uray no intultuloy dagiti tattao ti nagidaton kadagiti sakrifisio kadagiti sabali a lugar a pagdaydayawan, ni laeng Yahweh ti nangipaayanda.

Ti Panaggibus ti Panagturay ni Manases

18 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Israelti amin nga inaramid ni Manases, ti kararagna iti Diosna ken dagiti mensahe dagiti profeta a nagsao kenkuana iti nagan ni Yahweh a Dios ti Israel.

19 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Profetati kararag ti ari ken ti sungbat ti Dios iti dayta a kararag, ti pakasaritaan dagiti basolna, ti kinadakes nga inaramidna, dagiti inaramidna a pagdaydayawan ken dagiti simbolo ni Asera a diosa ken dagiti imahen a nagdaydayawanna.

20 Natay ni Manases ket naitabon iti palasio. Ni Amon nga anakna ti simmukat kenkuana a kas ari.

Ni Amon nga Ari ti Juda

21 Duapulo ket dua ti tawen ni Amon idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti dua a tawen.

22 Kas ken ni Manases nga amana, nagbasol ken ni Yahweh ket nagdaydayaw kadagiti didiosen a nagdaydayawan daydi amana.

23 Ngem saan a kas iti daydi amana a nagpakumbaba iti imatang ni Yahweh, ket nakarkaro pay ti panagbasolna.

24 Insikat dagiti ofisialesna ket pinapatayda iti palasio.

25 Ngem pinapatay dagiti tattao ti Juda dagiti nangpapatay ken ni Amon ket insaadda ni Josias nga anakna nga ari.