Author: admin

Awisen ni Ester ti Ari ken ni Haman iti Maysa a Pannangan

1 Iti maikatlo nga aldaw a panagayunar ni Ester, inkawesna ti pagan-anayna a reyna. Napan iti akin-uneg a paraangan ti palasio a sumango iti kuarto nga ayan ti trono. Agtugtugaw idi ti ari iti tronona a sumangsango iti ruangan.

2 Idi makitana ni Reyna Ester nga agtaktakder iti ruar, naragsakan ket impaturongna kenkuana ti balitok a setro. Immasideg ni Ester sana sinagid ti murdong ti setro.

3 Kinuna ti ari, “Ania ti masapulmo, Reyna Ester? Ibagam ti kayatmo ket itedko kenka uray no kagudua ti pagariak.”

4 Simmungbat ni Ester, “No pakaragsakan ti Natan-ok nga Ari, awisenkayo koma ken ni Haman ita a rabii iti maysa a pannangan nga isagsaganak nga agpaay kadakayo.”

5 Pinaayaban a dagus ti ari ni Haman tapno matungpal ti kalikagum ni Ester. Napan ngarud ti ari ken ni Haman iti pannangan nga insagana ni Ester.

6 Bayat ti panaginumda iti arak, kinuna ti ari ken ni Ester, “Ibagam ti kayatmo ket itedko kenka. Patgak ti dawatmo, uray no kagudua ti pagariak.”

7 Kinuna ni Ester,

8 “No patgan ti Natan-ok nga Ari ti dawatko, tarigagayak a dakayo koma ken ni Haman ti sangailik manen inton bigat iti pannangan nga isaganak nga agpaay kadakayo a dua. Isunto ti panangibagak ti kayatko.”

Panggepen ni Haman a Papatayen ni Mardokeo

9 Naragsak ni Haman a naggapu iti pannangan nga insagana ni Ester. Ngem idi makitana ni Mardokeo iti ruangan ti palasio a saan a timmakder a mangipakita iti panagraemna kenkuana, nakapungtot iti kasta unay.

10 Nupay kasta, tinengngelna ti pungtotna ket nagawid. Inawisna dagiti gagayyemna iti balayna, ket inayabanna ni Zeres nga asawana a makisango kadakuada.

11 Impasindayagna kadakuada ti kinabaknangna ken ti kaadu dagiti annakna a lallaki. Impalangguadna pay ti panangingato ti ari kenkuana iti saad, nga isun ti kangatoan nga ofisial ket nangatngato ngem dagiti dadduma nga ofisiales ti ari.

12 “Saan la a dayta,” innayon ni Haman, “siak laeng ken ti ari ti inimbitaran ni Reyna Ester a dumar-ay iti pasken nga inangayna. Awisennakami a mapan manen inton bigat.

13 Ngem awan ti serserbi kaniak amin dagitoy no adda pay met laeng a makitkitak dayta Judio a Mardokeo nga agtugtugaw iti ruangan ti palasio.”

14 Imbalakad ni Zeres ken dagiti gagayyem ni Haman, “Agpaaramidka iti pagbitayan a 75 a kadapan ti kangatona. Inton bigat, dawatem iti ari a mabitay ni Mardokeo dita. Kalpasanna, makadar-ayka a siraragsak iti pannangan.”

Nagustoan ni Haman daytoy a balakadda ket nagpaaramid iti pagbitayan.

Padayawan ti Ari ni Mardokeo

1 Alimbasagen ti ari iti dayta met laeng a rabii, isut’ gapuna a pinaalana ti libro a nakailanadan dagiti mapaspasamak iti pagarian. Naibasa kenkuana ti libro.

2 Itimaysa a paset a naibasa, nairaman ti pakasaritaan ti pannakatakuat ni Mardokeo iti panggep da Bigtana ken Teres a mangpapatay iti ari. Dua nga eunoko dagitoy iti palasio a mangguguardia iti kuarto ti ari.

3 Sinaludsod ti ari, “Nagunggonaan kadi wenno napadayawan ni Mardokeo iti daytoy nga inaramidna?”

Imbaga dagiti adipenna nga awan ti naipaay ken ni Mardokeo.

4 Sinaludsod ti ari, “Siasino kadagiti ofisialesko ti adda iti palasio?” Nairana a simrek ni Haman iti akinruar a paraangan; napan iti palasio tapno dawatenna iti ari a mabitay ni Mardokeo iti pagbitayan a naisaganan.

5 Iti kasta, kinuna dagiti adipenna, “Adda ditoy ni Haman nga agur-uray a makisao kenka.”

“Pastrekenyo,” imbilin ti ari.

6 Simrek ni Haman ket sinaludsod ti ari kenkuana, “Adda maysa a tao a kayatko unay a padayawan. Ania ti rumbeng nga ipaayko iti dayta a tao?”

Gapu ta ipagarup ni Haman nga isu a mismo ti mapadayawan,

7-8 kinunana iti ari, “Agpaalaka iti nadaeg a pagan-anay, ti mismo a pagan-anay nga ikawkawesmo, ket itedmo iti daytoy a tao. Paguarnasionamiti napintas ti bukodmo a kabalio a pagsakayanna.

9 Kalpasanna, ayabam ti maysa kadagiti kangatoan nga ofisialesmo tapno kawesanna ken iruarna ti tao a nakakabalio iti plasa ti siudad. Paipukkawmo daytoy iti ofisial bayat ti pannagnada: ‘Kitaenyo no kasano a gunggonaan ti ari ti tao a kayatna a padayawan!’”

10 Iti kasta, kinuna ti ari ken ni Haman, “Inka alaen a dagus ti pagan-anay ken ti kabalio ket padayawam ni Mardokeo a Judio. Aramidem amin kenkuana dagiti insingasingmo. Masarakam ni Mardokeo nga agtugtugaw iti ruangan ti palasio.”

11 Napan ngarud innala ni Haman ti pagan-anay ken ti kabalio. Kinawesanna ni Mardokeo sana pinagsakay iti kabalio ket inlibutna iti plasa ti siudad. Bayat ti pannagnada, ipukpukkawna, “Kitaenyo no kasano a gunggonaan ti ari ti tao a kayatna a padayawan!”

12 Nagsubli ni Mardokeo iti ruangan ti palasio. Nagawid met ni Haman a mangab-abbong iti rupana gapu iti bain.

13 Imbagana ken ni Zeres nga asawana ken kadagiti amin a gagayyemna ti amin a napasamak kenkuana. Kinuna ni Zeres ken dagiti masirib a gagayyemna: “Mangrugin a mayallatiw ti pannakabalinmo ken ni Mardokeo. Gapu ta maysa a Judio, narigatmo ti mangibaba kenkuana—ikabilnanto ti amin a kabaelanna a mangdadael kenka.”

Mabitay ni Haman

14 Agsasaritada pay laeng idi sumangpet dagiti eunoko ti palasio ket nagdardarasda nga innala ni Haman tapno dumar-ay iti pasken nga insagana ni Ester.

1-2 Iti kasta, iti maikadua a gundaway, napan da Ari Xerxes ken Haman iti pannangan nga insagana ni Ester. Bayat ti panaginumda iti arak, sinaludsod ti ari ken ni Ester, “Ita, Reyna Ester, ania ti kayatmo? Ibagam kaniak ket itedko, uray no kagudua ti pagariak.”

3 Insungbat ni Reyna Ester, “Natan-ok nga Ari, no adda met la pateg ti nanumo a dawatko, dawatek a maispal ti biagko ken dagiti padak a Judio.

4 Nailakokamin—siak ken dagiti tattaok—tapno mapapatay. No nailakokami laeng a matagabu, agulimekak ket diakon ringgoren ti ari, ngem dandanidakam patayenen ket mapukawkamton!”

5 Sinaludsod ti ari ken ni Ester, “Siasino ti tao a natured a nangaramid iti kastoy? Sadino ti ayanna?”

6 “Maysa a kabusormi! Maysa a mangidadanes kadakami. Awan sabali no di ni Haman a managdakdakes,” insungbat ni Ester.

Kasta unay ti danag ni Haman a simmango iti ari ken reyna.

7 Sipupungtot a timmakder ti ari, rimmuar iti kuarto a napan iti hardin ti palasio. Narikna ni Haman a desidido ti ari a mangdusa kenkuana, isu a nagbati tapno ipakpakaasina ken ni Reyna Ester a maispal koma ti biagna.

8 Idi agsubli ti ari a naggapu iti hardin, nadanonna ni Haman iti sofa ni Ester ket sipapakleb iti sangoananna. Idi makita ti ari, impukkawna, “Ramesen kadi daytoy a tao ti reyna iti sangoanak ken iti mismo nga uneg ti palasiok?”

Apaman a naisao ti ari daytoy, inabungotan dagiti eunoko ti ulo ni Haman.

9 Kinuna ni Harbona a maysa kadagiti eunoko, “Natan-ok nga Ari, nagaramid ni Haman iti pagbitayan a 75 a kadapan ti katayagna iti asideg ti balayna tapno adda pangibitayanna ken ni Mardokeo a nangispal iti biagmo.”

“Ibitayyo dita ni Haman,” imbilin ti ari.

10 Binitayda ngarud ni Haman iti pagbitayan a nairanta ken ni Mardokeo. Ket bimmaaw ti pungtot ti ari.

Maibilin kadagiti Judio a Makirangetda

1 Iti dayta nga aldaw, inted ni Ari Xerxesken ni Reyna Ester ti amin a sanikua ni Haman a kabusor dagiti Judio. Imbaga ni Ester iti ari a kabagianna ni Mardokeo ket manipud idin, mapalubosanen ni Mardokeo a dumatag iti ari.

2 Inuksot ti ari ti singsing nga adda timbrena sana inted ken ni Mardokeo. Daytoy daydi singsing nga intedna ken ni Haman ngem innalana met laeng. Dinutokan ni Ester ni Mardokeo nga enkargado iti amin a sanikua ni Haman.

3 Napan manen nakisao ni Ester iti ari. Agsangsangit a nagpakleb iti sangoanan ti ari. Impakpakaasina kenkuana a pasardengenna ti pannakaipatungpal ti dakes a gandat ni Haman a kaputotan ni Agag a maibusor kadagiti Judio.

4 Intudo ti ari ti setrona ken ni Ester ket nagtakder ni Ester sana kinuna,

5 “Natan-ok nga Ari, no maragsakanka, no ay-ayatennak met laeng ken no ipagarupmo a naimbag, pangngaasim ta mangipaulogka iti bilin a mangwaswas iti naiwaragawag a bilin ni Haman nga anak ni Hammedata a kaputotan ni Agag, a mangpapatay kadagiti amin a Judio iti pagarian.

6 Kasano a maituredko a kitaen ti pannakadidigra dagiti padak a Judio ken ti pannakapapatay dagiti kabagiak?”

7 Kinuna ngarud ni Ari Xerxes kada Reyna Ester ken Mardokeo a Judio, “Kitaenyo, binitayko ni Haman gapu iti panangisikatna kadagiti Judio ket intedkon ken ni Ester dagiti sanikuana.

8 Ngem saan a mawaswas ti bilin a naipaulog iti nagan ti ari ken natimbrean iti selio ti pagarian. Nupay kasta, mabalinyo ti agsurat kadagiti Judio iti aniaman a kayatyo. Mabalinyo nga isurat iti naganko ket timbreanyo iti selio ti pagarian.”

9 Napasamak daytoy iti maika-23 nga aldaw iti maikatlo a bulan a maaw-awagan iti Sivan. Inayaban ni Mardokeo dagiti sekretario ti ari ket indiktarna ti surat nga agpaay kadagiti Judio, kadagiti gobernador, kadagiti administrador, kadagiti ofisiales kadagiti 127 a probinsia manipud India agingga iti Etiopia. Naisurat daytoy a bilin iti bukod a panagsurat ken bukod a pagsasao ti tunggal probinsia, kasta met iti bukod a panagsurat ken bukod a pagsasao dagiti Judio.

10 Pinaisurat ni Mardokeo iti nagan ni Ari Xerxes, ket natimbrean ti surat iti selio ti pagarian. Pinaitulodna dagiti surat kadagiti nagsakay kadagiti napapardas a kabalio ti ari.

11 Iti daytoy a bilin ti ari, naikkan dagiti Judio iti kalintegan nga agtitimpuyog iti tunggal siudad ket salaknibanda ti bagida. Dadaelen, papatayen ken ikisapda ti aniaman a grupo dagiti armado a tattao iti aniaman a probinsia a mangraut kadakuada agraman dagiti assawa ken annakda, ken samsamenda dagiti sanikua dagiti kabusorda.

12 Maipatungpal daytoy a bilin iti entero a pagarian ti Persia iti aldaw a naikeddeng a pannakapapatay dagiti Judio—iti maika-13 nga aldaw ti maika-12 a bulan a maaw-awagan iti Adar.

13 Maipakaammo ti bilin a kas linteg iti amin a probinsia tapno makapagsagana dagiti Judio a mangsalaknib kadagiti bagbagida kadagiti kabusorda inton dumteng dayta nga aldaw.

14 Ngarud, dinagdagus dagiti nagkabalio ti napan a sipapardas iti nakaibaonanda, kas bilin ti ari. Naipaulog met ti bilin idiay Susa, ti kabesera a siudad.

15 Rimmuar ni Mardokeo iti palasio, nadaeg ti arruatna: asul ken puraw a pagan-anay, ken nalabaga a linen a kagay, ken nadayag a balitok a koronana. Ket nagallangogan ti dir-i kadagiti kalsada idiay Susa gapu iti ragsak dagiti umili.

16 Nagragsak ken nagrag-o dagiti Judio ta dakkel a pammadayaw daytoy kadakuada.

17 Iti tunggal probinsia ken siudad a nakaiwaragawagan ti bilin ti ari, nagrambak dagiti Judio. Ket iti entero a pagarian, adu ti nangipakaammo a Judioda gapu ta kabutengdan dagiti Judio.

Patayen dagiti Judio dagiti Kabusorda

1 Dimteng ti maika-13 nga aldaw iti bulan ti Adar. Daytoy ti aldaw a naituding a pannakaipatungpal ti bilin ti ari. Ninamnama dagiti kabusor dagiti Judio a parmekenda dagiti Judio iti daytoy nga aldaw. Ngem baliktad ti napasamak ta dagiti Judio ketdi ti nangparmek kadagiti kabusorda.

2 Iti lugar a yan dagiti Judio, iti tunggal siudad ti pagarian, nagmaymaysa dagiti Judio a mangdarup iti siasinoman nga agpanggep a mangdangran kadakuada. Nagbuteng dagiti amin a tattao kadakuada. Awan ti nakadaer a makiranget kadakuada.

3 Kinaagpaysona, tinulongan ida dagiti amin nga ofisiales ti probinsia, dagiti gobernador, dagiti administrador ken dagiti pannakabagi ti palasio agsipud ta mabutengda amin ken ni Mardokeo.

4 Ammo ti entero a pagarian a nagbalinen ni Mardokeo a nabileg a tao iti palasio ket bumilbileg pay.

5 Iti kasta, naaramid dagiti Judio ti kinayatda nga aramiden kadagiti kabusorda. Sikakampilanda a nangdarup kadagiti kabusorda ket pinapatay ken rinangrangkayda ida.

6 Iti laeng siudad ti Susa, 500 a tattao ti pinapatayda.

7 Pinatayda met da Parsandata, Dalfon, Asfata,

8 Porata, Adalia, Aridata,

9 Parmasta, Arisai, Aridai ken Vaizata.

10 Dagitoy dagiti sangapulo a lallaki nga annak ni Haman nga anak ni Hammedata ken kabusor dagiti Judio. Nupay kasta, saan a nagsamsam dagiti Judio.

11 Iti dayta met la nga aldaw, naipakaammo iti ari ti bilang dagiti napapatay idiay Susa.

12 Kinuna ti ari ken ni Reyna Ester, “Ditoy Susa laeng, 500 a tattao ti pinatay dagiti Judio; inramanda a pinatay dagiti sangapulo nga annak ni Haman. Nakarkaro pay ngata ti inaramidda kadagiti probinsia. Ita, ibagam no ania pay ti tarigagayam. Matungpal ti amin a kiddawem.”

13 Simmungbat ni Reyna Ester, “No pagayatam, Natan-ok nga Ari, palubosam koma dagiti Judio ditoy Susa a mangaramid manen inton bigat ti kas iti inaramidda ita nga aldaw. Dawatek met a paibitinmo iti pagbitayan dagiti bangkay dagiti sangapulo nga annak ni Haman.”

14 Imbilin ngarud ti ari a maaramid daytoy. Naipaulog ti bilin idiay Susa ket naibitin iti pagbitayan ti bangkay dagiti annak ni Haman.

15 Iti maika-14 nga aldaw ti bulan ti Adar, naguummong manen dagiti Judio. Tallogasut a lallaki ti pinapatayda iti siudad. Ngem saanda a nagsamsam.

16 Naguummong met dagiti Judio nga agnanaed kadagiti probinsia tapno salaknibanda dagiti bagida. Dinadaelda dagiti kabusorda—75,000 ti pinatayda kadagiti gumurgura kadakuada. Ngem saanda a nagsamsam.

17 Napasamak daytoy iti maika-13 nga aldaw ti bulan ti Adar. Iti maika-14 nga aldaw, saandan a nagpapatay ket nagfiestada a nagraragsak.

18 Ngem idiay Susa, nagbalin a fiesta dagiti Judio ti maika-15 nga aldaw agsipud ta pinapatayda dagiti kabusorda iti maika-13 ken maika-14 nga aldaw ket nagsardengda a nagpapatay iti maika-15 nga aldaw.

19 Daytoy ti gapuna a rambakan dagiti Judio nga agnanaed kadagiti babassit nga ili nga awan bakudna ti maika-14 nga aldaw iti bulan ti Adar. Agfiestada ket rambakanda dayta nga aldaw. Agpapangan ken agsisinnagutda iti taraon.

Ti Fiesta ti Purim

20 Pinaisurat ni Mardokeo dagitoy a pasamak. Sinuratanna dagiti amin a Judio iti entero a pagarian ti Persia, adayo man wenno asideg.

21 Binilinna ida a rambakanda ti maika-14 ken maika-15 nga aldaw ti Adar iti tunggal tawen.

22 Dagitoy dagiti aldaw a panangikisap dagiti Judio kadagiti kabusorda. Daytoy ti bulan a panagbalin a ragsak ken rag-o dagiti ladingit ken rigatda. Naibilin kadakuada a rambakanda dagitoy nga aldaw babaen iti panagfiesta ken panagkakaan. Agsisinnagutda ket ikkanda met dagiti napanglaw.

23 Iti kasta, tinungpal dagiti Judio ti bilin ni Mardokeo, ket tinawen a narambakan daytoy a fiesta.

24 NiHaman nga anak ni Hammedata a nagtaud iti kaputotan ni Agag ti nangplano iti pannakapapatay dagiti Judio. Isu ti kabusor dagiti amin a Judio. Inaramidna ti Purim a mangikeddeng iti aldaw a pannakapapatay ken pannakadadael dagiti Judio.

25 Ngem napan ni Ester iti ari, ket nangipaulog ti ari iti bilin. Nagbanag a ni Haman ti nagsagaba iti kinaranggas nga ipalak-amna koma kadagiti Judio: nabitayda kadagiti annakna.

26 Daytoy ti gapuna a “Purim” ti naipanagan kadagitoy nga aldaw a naadaw iti balikas a “pur” wenno binnunot.

Gapu iti surat ni Mardokeo ken gapu kadagiti amin a napasamak kadagiti Judio,

27 pinagbalinda daytoy nga alagadenda, kasta met dagiti kaputotanda ken dagiti agbalinto a Judio. Kas imbilin ni Mardokeo, tinawen a marambakan dagitoy dua nga aldaw iti tumutop a tiempo.

28 Masapul a ngilinen iti agnanayon ti tunggal familia a Judio, dagiti sumarsaruno a kaputotan, iti amin a probinsia ken siudad dagiti aldaw ti Purim.

29 Kalpasanna, nagaramid met ni Reyna Ester nga anak ni Abihail iti surat a mangpasingked iti immuna a surat ni Mardokeo maipapan iti Purim. Naipakuyog daytoy iti surat ni Mardokeo.

30 Naipatulod dagiti surat kadagiti amin a Judio nga agnanaed kadagiti 127 a probinsia iti imperio ti Persia. Nailanad iti surat a maaddaan koma dagiti Judio iti talna ken talged.

31 Imbilinna pay a rambakanda agraman dagiti kaputotanda dagiti aldaw ti Purim iti tumutop a tiempo, kas iti panangituyangda kadagiti alagaden iti panagngilin iti panagayunar ken tiempo ti panagdung-aw. Imbilin daytoy da Mardokeo ken Reyna Ester.

32 Naisurat iti nalukot a pagbasaan ti bilin ni Ester a nangpatalged kadagiti alagaden iti pannakarambak ti Purim.

Kinatan-ok ni Ari Xerxes ken ni Mardokeo

1 Intuyang ni Ari Xerxesti panagbuis dagiti tattao nga agnaed kadagiti igid ti baybay ken kadagiti naseksek a lugar iti pagarian.

2 Nailanad iti pakasaritaan dagiti ari ti Persia ken Media dagiti amin a naindaklan ken nakakaskasdaaw nga inaramidna agraman ti entero a pakasaritaan iti panangital-ona ken ni Mardokeo iti nangato a saad.

3 Ni laeng Mardokeo a Judio ti sumaruno iti saad ni Ari Xerxes. Raemen ken ipatpateg unay dagiti padana a Judio. Intrabahona ti pagimbagan dagiti kailianna ken ti kinatalged dagiti amin a kaputotanna.